Καύσιμα τώρα από τα... φυτά

[Xenios]

Καύσιμα τώρα από τα... φυτά αλλά και από... μικρόβια
Μονόδρομος τα βιοκαύσιμα, τονίζει ο κ. Αρης Πατρινός

Συνέντευξη στον Σπυρο Καραλη της Καθημερινής

Από την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος πέρασε στη χρήση του DNA φυτών και μικροβίων με στόχο την παραγωγή ενέργειας, φθηνής και φιλικής προς το περιβάλλον. Ο κ. Αρης Πατρινός, ο Ελληνας που συντόνισε με απόλυτη επιτυχία το μεγαλύτερο επιστημονικό πρόγραμμα στην ιστορία της ανθρωπότητας, κάνοντας πολλούς να παραδεχτούν (ανάμεσά τους και ο Μπιλ Κλίντον) ότι χωρίς αυτόν δεν θα είχαμε φθάσει στην αποκωδικοποίηση, μιλάει στην «Κ» για τη στροφή της επιστημονικής του πορείας και τις νέες του δραστηριότητες στην παραγωγή βιοκαυσίμων. Μια τεχνολογία, η οποία εκτιμάται πως θα φέρει επανάσταση στην ενέργεια τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Και στην Ελλάδα

Εδώ και λίγους μήνες ο κ. Πατρινός άφησε τη θέση του στο Γραφείο Επιστημών του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ για τη θέση του προέδρου της εταιρείας Synthetic Genomics, που ίδρυσε ο Κρεγκ Βέντερ, ένας εκ των βασικών συντελεστών του προγράμματος για το ανθρώπινο γονιδίωμα, ενώ αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί και στην Ελλάδα.

— Η ανάπτυξη νέων μορφών ενέργειας υπαγορεύεται από το επερχόμενο, κατά πολλούς, τέλος των πετρελαϊκών αποθεμάτων;

— Δεν νομίζω ότι τελειώνουμε με το πετρέλαιο παρά το ότι οι ανάγκες σε γεωπολιτικό επίπεδο δείχνουν ότι θα πρέπει να γυρίσουμε σελίδα. Υπάρχουν άλλοι λόγοι πιο σοβαροί, για τους οποίους θα πρέπει να εστιάσουμε στις νέες μορφές ενέργειας.

Πρώτος λόγος το κλίμα

Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν οι κυβερνήσεις ότι φθάσαμε πια στο σημείο μηδέν όσον αφορά το μέγα πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών που συντελούνται λόγω της περιβαλλοντικής ρύπανσης και του φαινομένου του θερμοκηπίου. Παλαιότερα νομίζαμε ότι οι αλλαγές στο κλίμα πιθανόν να γίνονταν με αργούς ρυθμούς, οπότε ο άνθρωπος και η Φύση θα έβρισκαν τρόπο να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο. Τώρα, όμως, οι έρευνες, τις οποίες γνωρίζω από τη θέση που κατείχα, αποδεικνύουν ότι οι αλλαγές θα είναι μη γραμμικές, που σημαίνει ότι θα είναι ξαφνικές και ραγδαίες. Θυμίζω ότι στο αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας δεν διαχειριζόμουν μόνο θέματα της γονιδιωματικής αλλά και κονδύλια που αφορούσαν έρευνες για το περιβάλλον και τους κινδύνους που το απειλούν. Ημαστε το πρώτο υπουργείο Ενέργειας στον κόσμο που, από το 1976 ακόμη, διεξήγαγε έρευνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όταν δηλαδή ο συγκεκριμένος όρος ήταν γνωστός μόνο σε μια χούφτα ειδικών επιστημόνων.

— Στους περισσότερους από εμάς ακούγεται παράξενο ότι ένα φυτό ή ένα μικρόβιο μπορεί να παράξει καύσιμη ύλη.

— Ενα ποσοστό ενέργειας μπορεί μελλοντικά να παραχθεί από τα μικρόβια. Για την ώρα επικεντρώνουμε την προσπάθειά μας στη μετατροπή των φυτικών συστατικών σε καύσιμα, καθώς ανακαλύπτουμε διαρκώς νέους τρόπους για να διαχειριστούμε τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης και να παράξουμε φθηνή ενέργεια. Ακούγεται παράξενο αλλά είναι απόλυτα εφικτό να χρησιμοποιούμε την καταπληκτική δύναμη που έχουμε ανακαλύψει στον μικροβιολογικό κόσμο, ώστε να μετατρέπουμε τις φυτικές ουσίες, π.χ. την κυτταρίνη σε αιθανόλη. Αν καταφέρουμε σε πέντε - δέκα χρόνια να μετατρέψουμε την κυτταρίνη σε ζάχαρη, αρχικά, και στη συνέχεια σε οινόπνευμα, τότε θα έχουμε σημειώσει σημαντική επιτυχία. Προσωπικά είμαι βέβαιος ότι θα το πετύχουμε.

Μακρύς ο δρόμος

— Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε μέχρι την παραγωγή και κατόπιν τη χρήση τους στις αγορές;

— Είμαστε ακόμη στην αρχή κι έχουμε δρόμο να διανύσουμε κυρίως λόγω του εθισμού στο πετρέλαιο. Το πετρέλαιο είναι σαν ναρκωτικό. Δεν είναι εύκολο να απεξαρτηθεί ο κόσμος από τη χρήση του.

— Τι θυμάστε από την περίοδο που διευθύνατε το πρόγραμμα αποκωδικοποίησης του ανθρώπινου γονιδιώματος; Πώς τα καταφέρατε τελικά, να πείσετε τους δεκάδες επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο να συνεργαστούν, δεδομένου ότι υπήρχαν έντονες αντιπαραθέσεις ή αντιπάθειες ανάμεσά τους;

— Ηταν πράγματι πολύ δύσκολο να συντονιστούν εκατοντάδες επιστήμονες, αλλά τελικά τα πάντα μπορούν να γίνουν. Εστίασα στη σπουδαιότητα του εγχειρήματος, στις συζητήσεις που είχα με τους επιστήμονες προκειμένου να πειστούν ορισμένοι που διέθεταν υπερβολικό εγωισμό.

Βοήθησε πιθανόν και ο ήπιος χαρακτήρας μου, ώστε οι επιστήμονες να αφήσουν κατά μέρος τις προσωπικές αντιπαλότητες και να συνεργαστούν για τον κοινό σκοπό.

Οφέλη για την αγροτική παραγωγή και την οικονομία

— Φαντάζεστε έναν κόσμο, που θα χρησιμοποιούσε μαζικά την ενέργεια των φυτών;

— Απολύτως. Κι όχι μόνο στις προηγμένες τεχνολογικά χώρες. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, με δεδομένη την παράδοση που έχει στον αγροτικό τομέα, θα μπορέσει να καταστεί αυτάρκης τουλάχιστον στο επίπεδο των καυσίμων που απαιτούνται για τα αυτοκίνητα. Αλλά για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί να προχωρήσουμε σε ορισμένες αναδιαρθρώσεις της αγροτικής παραγωγής, που πρωτίστως θα είναι ωφέλιμες για τους αγρότες. Δεν υπάρχει λόγος να παράγουμε προϊόντα που δεν προωθούνται στις αγορές, ενώ θα μπορούσαμε κάλλιστα να καλλιεργήσουμε φυτά για την παραγωγή καυσίμων. Για παράδειγμα, ένα υβρίδιο του σακχαροκάλαμου, το οποίο μπορεί να προσφέρει τεράστιες ποσότητες αιθανόλης με οικονομικό και βιολογικό τρόπο, χωρίς μεγάλες υποδομές, φυτοφάρμακα ή άλλα μέσα που θα επιβάρυναν το περιβάλλον. Αλλωστε, σε γενικές γραμμές, η βιολογική ενέργεια μπορεί να παραχθεί δίχως περίπλοκες και πανάκριβες εγκαταστάσεις. Επιπλέον, η στροφή που πιστεύουμε ότι θα σημειωθεί στην αγροτική παραγωγή θα έχει ευεργετικές επιδράσεις και στις τοπικές οικονομίες. Σήμερα, μεγάλες αγροτικές ομάδες βρίσκονται ουσιαστικά στο περιθώριο, επειδή οι τιμές που αγοράζονται τα προϊόντα τους είναι σχεδόν εξευτελιστικές. Περιοχές ολόκληρες στον κόσμο αλλά και στη χώρα μας έχουν απογυμνωθεί από αγρότες, διότι δεν υπάρχουν για τους ανθρώπους αυτούς ευκαιρίες στον τόπο τους. Με τη βιολογική ενέργεια θα συνεχίσουν να είναι αγρότες με πολύ καλά κέρδη από την παραγωγή τους.

Είμαι Ελληνας

— Είναι η πρώτη φορά που δραστηριοποιείστε στην Ελλάδα. Γενικότερα μιλώντας, πιστεύετε ότι στη χώρα μας υπάρχουν οι δυνατότητες για έρευνα υψηλού επιπέδου στον τομέα της ενέργειας;

— Δεν ξέχασα ποτέ την ελληνική μου καταγωγή και προσδοκώ να δω την πατρίδα μου να προοδεύει. Η Ελλάδα είναι μια δυναμική χώρα αυτή την περίοδο, που αλλάζει επιτυχώς και διαρκώς και σε πολλές διαστάσεις. Επιπλέον, διαθέτει το δυναμικό για να πάει μπροστά. Εχουμε σημαντικούς επιστήμονες, αλλά θα χρειαστεί να κάνουμε μερικά ακόμη βήματα για να δώσουμε τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες στο σπουδαίο ανθρώπινο δυναμικό να παράξει έργο. Από την πλευρά μου είμαι πρόθυμος να βοηθήσω.

Πηγή : Καθημερινή