Για πολλά χρόνια κρατάει η διένεξη Τούρκων και Κούρδων

[Xenios]

ΚΡΙΣΙΜΗ είναι η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία μετά την πολύνεκρη ενέδρα των Κούρδων ανταρτών κατά Τούρκων στρατιωτών την Κυριακή στη ΝΑ Τουρκία κοντά στα σύνορα με το Ιράκ. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, κάλεσε επείγουσα σύσκεψη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας για ενδεχόμενη εισβολή στο βόρειο Ιράκ προκειμένου να καταστρέψει τις βάσεις του PKK που βρίσκονται εκεί.

Ποια είναι όμως η ιστορία των Κούρδων και του κινήματος για την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν;



Οι Κούρδοι είναι ένας μη αραβικός λαός, αυτόχθονες στην περιοχή της Ανατολίας. Ο πληθυσμός τους υπολογίζεται περίπου στα 20 - 25 εκατομμύρια ανθρώπους, η πλειοψηφία των οποίων είναι μουσουλμάνοι σουνίτες. Η γλώσσα τους συγγενεύει με τα περσικά και κατοικούν σε μία βραχώδη και ορεινή περιοχή, η οποία είναι διαμελισμένη μεταξύ της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας.

Οι αναφορές για τους Κούρδους είναι αρχαιότατες, ξεκινώντας από τους αρχαίους Ασσύριους, ενώ ο Ξενοφώντας στο βιβλίο του «Κύρου Ανάβασις» και ο Στράβωνας, αναφέρονται στους Καρδούχους ή Κάρδους.

Καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας τους, οι Κούρδοι βρίσκονται υποτελείς στις μεγάλες αυτοκρατορίες που κυριαρχούν στην περιοχή της Ανατολίας. Ωστόσο, το αίτημα των Κούρδων για ανεξαρτησία ξεκινάει ουσιαστικά το 1890, όταν η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας φτάνει στο απόγειο της παρακμής της. Με τη συνθήκη των Σεβρών το 1920, οριστικοποιείται ο διαμελισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ γίνεται για πρώτη φορά λόγος για τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.


Ωστόσο, το 1923 ο Κεμάλ Ατατούρκ νικάει τους Κούρδους και επιβάλλει την κυριαρχία της Τουρκίας. Οι Κούρδοι θα πραγματοποιήσουν μια σειρά εξεγέρσεων καθ' όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του '20 και '30. Η Άγκυρα δεν αναγνώρισε τους Κούρδους ως διαφορετική εθνική οντότητα, ενώ απαγόρευσε την ομιλία της κουρδικής γλώσσας.

Χρειάστηκε να περάσουν περίπου σαράντα χρόνια, μέχρι οι Κούρδοι της Τουρκίας να καταφέρουν να εξεγερθούν εκ νέου.

Το 1978 ιδρύθηκε το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, γνωστό και ως PKK, με μαρξιστικές καταβολές, το οποίο ξεκίνησε ένοπλο αγώνα κατά της Τουρκίας το 1984, με αρχηγό τον Αμπντουλάχ Οτσλάν και με σκοπό τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στα νοτιοανατολικά της χώρας. Περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από την ημέρα έναρξης της διένεξης μεταξύ του τουρκικού στρατού και του PKK.


Το 1991 η Τουρκία άρει την απαγόρευση ομιλίας της κουρδικής γλώσσας. Λίγα χρόνια αργότερα το PKK θα βρεθεί στα πρόθυρα της διάλυσής του, όταν το 1999 άνδρες της τουρκικής ΜΙΤ συλλαμβάνουν τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν στο Ναϊρόμπι. Ο Κούρδος ηγέτης οδηγήθηκε στην Τουρκία, όπου δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ωστόσο, η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια το 2002, μετά την κατάργηση της θανατικής ποινής στην Τουρκία.

Η σύλληψη του Οτσαλάν οδήγησε τις δύο πλευρές σε συμφωνία για κατάπαυση πυρός, που διήρκησε ως το 2004. Το PKK, χρησιμοποιώντας το έδαφος του βορείου Ιράκ, στο οποίο κατοικούν επίσης Κούρδοι ανέλαβε εκ νέου δράση κατά της Τουρκίας, με ένοπλες συγκρούσεις κοντά στα σύνορα, με ανταρτοπόλεμο και με βομβιστικές επιθέσεις σε Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη. Στο βόρειο Ιράκ υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 3.000 αντάρτες του PKK.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες Reuters και BBC