«Βίαια» γονίδια αναγνωρίζονται ως ελαφρυντικό για δολοφόνο στην Ιταλία

[Xenios]

Για πρώτη φορά στην Ευρώπη, δικαστήριο στην Ιταλία μείωσε την ποινή φυλάκισης ενός Αλγερινού, που είχε καταδικαστεί για φόνο, επειδή έφερε γονίδια τα οποία έχουν συνδεθεί με βίαιη συμπεριφορά. Όμως πολλοί ανεξάρτητοι ειδικοί αμφισβητούν την επιστημονική ορθότητα της απόφασης.

Ο καταδικασθείς Αμπντελμαλέκ Μπαγιού, Αλγερινός που ζει στην Ιταλία από το 1993, ομολόγησε το 2007 ότι μαχαίρωσε και σκότωσε έναν άνδρα στις 10 Μαρτίου επειδή τον προσέβαλε για το παραδοσιακό αλγερινό μακιγιάζ που φορούσε.

Πρωτοδίκως, η ψυχική πάθηση από την οποία έπασχε ο Μπαγιού την περίοδο που εκτέλεσε το έγκλημα αναγνωρίστηκε ως ελαφρυντικό, και η ποινή καθορίστηκε σε κάθειρξη 9 ετών και δύο μηνών -περίπου τρία χρόνια λιγότερο από ό,τι θα ήταν αν ο ένοχος ήταν ψυχικά υγιής.

Όταν η υπόθεση έφτασε στο εφετείο της Τριέστης, ο δικαστής Πιέρ Βαλέριο Ρεϊνότι ζήτησε από τους εγκληματολόγους νέα, ανεξάρτητη ψυχιατρική έκθεση.

Για τις ανάγκες της νέας έκθεσης, η ομάδα του Πιέτρο Πιετριένι, μοριακού νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο της Πίσα, εντόπισε ανωμαλίες σε τομογραφίες του εγκεφάλου του Μπαγιού, και διαπίστωσε ότι ο κατηγορούμενος φέρει πέντε γονιδιακές ποικιλίες που έχουν συνδεθεί με την επιθετικότητα.

Το σημαντικότερο από τα γονίδια αυτά είναι το γονίδιο της Οξειδάσης Α των Μονοαμινών (ΜΑΟΑ). Μελέτη του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου το 2002 έδειχνε ότι η υπολειτουργία του γονιδίου της MAOA συνδέεται με επιθετική συμπεριφορά και τάση για εγκληματικότητα μεταξύ αγοριών που έχουν υποστεί κακομεταχείριση.

Η έκθεση των επιστημόνων κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο Μπαγιού είναι γενετικά προδιατεθειμένος να αντιδρά βίαια όταν δεχθεί κάποια πρόκληση.

Αποδεχόμενη το πόρισμα, ο δικαστής μείωσε την ποινή φυλάκισης κατά ακόμα ένα έτος.

Ντετερμινισμός

Ωστόσο, ανεξάρτητοι γενετιστές και εγκληματολόγοι, που κλήθηκαν να σχολιάσουν την υπόθεση στο περιοδικό Nature, εκτίμησαν ότι τα επιστημονικά ευρήματα δεν υποστηρίζουν τα συμπεράσματα του δικαστηρίου.

Πρώτον, ακόμα και σήμερα οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πώς τα μεμονωμένα γονίδια αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το περιβάλλον, οπότε η εξέταση μεμονωμένων γονιδίων δεν μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα για τη συμπεριφορά του φορέα.

Δεύτερον, η επίδραση της MAOA δείχνει να ποικίλλει ανάμεσα σε διαφορετικές εθνότητες: Αμερικανική μελέτη του 2006 έδειχνε ότι τα κακοποιημένα παιδιά με υψηλά επίπεδα της MAOA ήταν λιγότερο πιθανό να επιδοθούν αργότερα σε βίαιες συμπεριφορές, μόνο όμως αν ήταν λευκά. Το ίδιο φαινόμενο απουσίαζε εντελώς στα παιδιά αφροαμερικανικής καταγωγής.

Στην περίπτωση του Αλγερινού κατηγορούμενου, δεν έγινε καμία εξέταση όσον αφορά την εθνική του προέλευση.

«Η ουσία είναι ότι η γενετική της συμπεριφοράς δεν έχει φτάσει ακόμα το κατάλληλο επίπεδο, και επομένως δεν μπορούμε να εξηγήσουμε την ατομική συμπεριφορά, παρά μόνο μεγάλες πληθυσμιακές στατιστικές» σχολιάζει η Νίτα Φαραχάνι του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ στις ΗΠΑ, η οποία ειδικεύεται στα ηθικά και νομικά θέματα που προκύπτουν από τις νευροεπιστήμες.

Την τελευταία πενταετία, αναφέρει η Φαραχάνι, έχουν υπάρξει στις ΗΠΑ τουλάχιστον 200 περιπτώσεις κατά τις οποίες οι συνήγοροι επικαλέστηκαν γενετικές δικαιολογίες για τη βίαιη συμπεριφορά, την κατάθλιψη ή τον αλκοολισμό των πελατών τους.

Ακόμα 20 τέτοιες περιπτώσεις καταγράφηκαν την τελευταία πενταετία στη Βρετανία.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι δικαστές απορρίπτουν τα επιχειρήματα αυτού του είδους, καθώς τείνουν να διαφωνούν με την ιδέα του γενετικού ντετερμινισμού, που θέλει τη συμπεριφορά των ανθρώπων να βρίσκεται στο έλεος των γονιδίων τους.

Newsroom ΔΟΛ