Acrobase  

Καλώς ήρθατε στην AcroBase.
Δείτε εδώ τα πιο πρόσφατα μηνύματα από όλες τις περιοχές συζητήσεων, καθώς και όλες τις υπηρεσίες της AcroBase.
H εγγραφή σας είναι γρήγορη και εύκολη.

Επιστροφή   Acrobase > Πολιτιστικά > Μουσική
Ομάδες (Groups) Τοίχος Άρθρα acrobase.org Ημερολόγιο Φωτογραφίες Στατιστικά

Notices

Δεν έχετε δημιουργήσει όνομα χρήστη στην Acrobase.
Μπορείτε να το δημιουργήσετε εδώ

Απάντηση στο θέμα
 
Εργαλεία Θεμάτων Τρόποι εμφάνισης
  #1  
Παλιά 05-10-10, 10:48
Το avatar του χρήστη Xenios
Xenios Ο χρήστης Xenios δεν είναι συνδεδεμένος
Administrator
 

Τελευταία φορά Online: 12-11-16 11:12
Φύλο: Άντρας
Πως άλλαξε η μουσική ιστορία του τόπου : Μάνος και Μίκης

ΤO 1945, αμέσως μετά τον πόλεμο, το ελληνικό τραγούδι, αποκλεισμένο επί πενταετία από τη δισκογραφία, ξαναπιάνει το νήμα από εκεί περίπου που το είχε αφήσει: Από τη μια το «ελαφρό», με ταγκό, βαλς, δημοτικοφανή και τους εν τω μεταξύ προκύψαντες «νέους χορούς», ακολουθώντας τους διεθνείς συρμούς, και από την άλλη το λαϊκό, αποκλεισμένο πάντα, και για αρκετά ακόμη χρόνια, από το ραδιόφωνο, αλλά φουντωμένο πια, ξεπερνώντας το «περιθώριο» και κατακτώντας μέρα τη μέρα όλο και περισσότερο έδαφος στα λαϊκά στρώματα, ενώ έχει κερδίσει και τον θαυμασμό ορισμένων ανήσυχων πνευμάτων της εποχής - κυρίως ενός νεαρού και ταλαντούχου συνθέτη.

Ο 20χρονος τότε Μάνος Χατζιδάκις έχει ήδη αρχίσει να δρα την εποχή εκείνη, συνθέτοντας μουσική και τραγούδια για το θέατρο, κυρίως, αλλά και έργα για πιάνο (Ματωμένος Γάμος, Λεωφορείον ο Πόθος, όπου η Μελίνα Mερκούρη τραγουδάει «Χάρτινο το φεγγαράκι», «Για μια μικρή λευκή αχιβάδα» κ.ά.), ενθουσιάζοντας από μιας αρχής ένα μικρό μεν, αλλά εκλεκτό ακροατήριο από ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης, και φιλότεχνους γενικότερα.

Την ίδια εποχή, ο συνομήλικος και φίλος του από τα χρόνια της Κατοχής Μίκης Θεοδωράκης συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές, με κάποια… ιντερμέδια Ικαρίας και Μακρονήσου. Τους δύο νέους συνθέτες, που θα κυριαρχούσαν στην ελληνική μουσική το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, τους συνδέει εκείνα τα χρόνια ένα κοινό όραμα: η αλλαγή των μουσικών, τουλάχιστον, πραγμάτων της χώρας.


Kρατώντας το Oσκαρ που μόλις κέρδισε (1961) με το «Ποτέ την Kυριακή», ο Mάνος Xατζιδάκις δέχεται συγχαρητήρια κι ένα θερμό φιλί από την Kατίνα Παξινού, που δεκαπέντε χρόνια νωρίτερα είχε τιμηθεί με το ίδιο βραβείο για την ερμηνεία της στην ταινία «Για ποιον χτυπά η καμπάνα».

Ο Χατζιδάκις είχε ήδη αρχίσει να παρουσιάζει έργα που αναδείκνυαν την ελληνική καταγωγή και ταυτότητα. Από πολύ νωρίς, άλλωστε, είχε συγκλονιστεί από την αυθεντικότητα του λαϊκού τραγουδιού, κι αυτό θα αποτυπωνόταν έντονα στα έργα του. Οι λοιδορίες δεν έλειπαν, βέβαια, αλλά η μαγεία που εξέπεμπε η μουσική του νεαρού Χατζιδάκι επικρατούσε.

Για δέκα περίπου χρόνια, ώς το 1955, τα πράγματα ακολουθούσαν τον ίδιο πάνω κάτω δρόμο, με μόνη σημαντική αλλαγή την όλο και πλατύτερη διάδοση του λαϊκού τραγουδιού, το οποίο κατόρθωσε να «αλώσει» μεγάλα χωράφια του «ελαφρού» υπό τη μορφή του «αρχοντορεμπέτικου», που έκανε τότε την εμφάνισή του.

Aλλάζουν όλα με ορμή

Εν τω μεταξύ στερεωνόταν η παρουσία του Μάνου Χατζιδάκι στο θέατρο και στο χορόδραμα, όπου κυρίως δρούσε ώς το 1955. Οι μουσικές του για το Θέατρο Τέχνης του Kαρόλου Κουν και το Εθνικό, ορισμένα λογιότερου χαρακτήρα έργα του (Κύκλος CNS, Ιονική Σουίτα κ.ά.), κυρίως όμως τα πολυσυζητημένα μπαλέτα του, που κυριολεκτικά ίδρυσαν και στερέωσαν το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου (Μαρσύας, Εξι Λαϊκές Ζωγραφιές, Το Καταραμένο Φίδι) και τα οποία πρόβαλαν γνήσια λαϊκές και γηγενείς μορφές και φόρμες σε όλα τα επίπεδα (θεματικό, μουσικό, εικαστικό, κινησιολογικό κ.λπ.), είχαν ήδη φέρει ένα νέο, ζωοποιό αεράκι στην ελληνική μουσική - και όχι μόνο.

Το «φαινόμενο Χατζιδάκις», όμως, έμελλε να αποκαλυφθεί για το ελληνικό τραγούδι το 1955 - με μια έκρηξη θα έλεγε κανείς: αρχίζει τότε να γράφει τραγούδια που, μέσω κινηματογραφικών ταινιών, απευθύνονται στο ευρύτερο κοινό και τα οποία μάλιστα εκδίδονται αμέσως σε δίσκους, ενώ τα μέχρι τότε έργα του, όπως λ.χ. τα τραγούδια του Ματωμένου Γάμου και του Κύκλου του C.N.S, το «Χάρτινο φεγγαράκι» κ.ά., εκδόθηκαν σε δίσκους πολλά χρόνια μετά τη δημιουργία τους. Με ένα μπαράζ ταινιών (Στέλλα, Κάλπικη λίρα, Μαγική πόλις, Λατέρνα φτώχια και φιλότιμο) ο Χατζιδάκις δίνει εκείνη τη χρονιά μια σειρά λαϊκά τραγούδια που κατέκτησαν αμέσως τις καρδιές του κόσμου και έδειξαν για πρώτη φορά καθαρά την πορεία που έπαιρναν πια τα πράγματα στο ελληνικό τραγούδι. Σε λίγο ούτε το πνιγηρά ελεγχόμενο κρατικό ραδιόφωνο θα μπορέσει να αντισταθεί πλέον στην απαίτηση του κόσμου να ακούει το λαϊκό τραγούδι του. Θα άρει επιτέλους την καραντίνα και θα αρχίσει να μεταδίδει «λαϊκά» έστω και... ένα τέταρτο την ημέρα.

Από το '55 ώς το '60, οπότε θα γίνει πια «το μεγάλο μπαμ», με την παγκόσμια επιτυχία των Παιδιών του Πειραιά και την εκρηκτική εμφάνιση του Μίκη με τον Επιτάφιο, ο Χατζιδάκις διέρχεται μιαν ασύλληπτα δημιουργική περίοδο: Eβδομήντα έργα! Κοντά στα λαϊκά αλλά ταυτοχρόνως ευρηματικά και ποιητικά τραγούδια του, που αγαπιούνται πολύ από το ευρύ κοινό, γράφει και άλλης υφής έργα, με αφορμή το θέατρο και τον κινηματογράφο κυρίως, που τον εκτοξεύουν στην κορυφή και στερεώνουν τη φήμη του ως ρηξικέλευθου ανανεωτή του ελληνικού τραγουδιού.

Στο τέλος της δεκαετίας του '50 η παρουσία του έχει κλονίσει συθέμελα τα κάστρα του κυρίαρχου ώς τότε «ελαφρού» τραγουδιού. Αλλάζει ο ήχος ακόμη και γνωστών και δημοφιλών συνθετών της εποχής, αλλάζει ο στίχος, όλο και περισσότερα τραγούδια γράφονται σε ελληνικούς λαϊκούς μουσικούς δρόμους, με ενορχηστρώσεις ολοφάνερα «χατζιδακικές», με στίχο απαιτητικότερο. Η Ελλάδα τραγουδάει μετά μανίας Χατζιδάκι και τα πράγματα έχουν ήδη αλλάξει σημαντικά στο τραγούδι, όταν τον Σεπτέμβριο του '60 εμφανίζεται ο Μίκης Θεοδωράκης με τον Επιτάφιο.

Είναι βέβαιο, γιατί υπάρχουν δηλώσεις του ίδιου από την εποχή εκείνη, ότι ο Θεοδωράκης προσήλθε στο τραγούδι βαθύτατα εντυπωσιασμένος από «την καταπληκτική απήχηση που είχαν μέσα στον λαό μας» τα «απλά», λαϊκά τραγούδια του φίλου του Μάνου. Και δεν προσήλθε στο τραγούδι ένας αποτυχημένος στη «σοβαρή» μουσική, αλλά ένας που είχε αρχίσει θριαμβευτική διεθνή καριέρα στον τομέα αυτόν και που μάλιστα είχε πολύ πρόσφατα διακριθεί, το 1959, ως ο καλύτερος νέος συνθέτης της Ευρώπης.



Mίκης Θεοδωράκης, Mάνος Xατζιδάκις. Oι δημιουργοί που σήκωσαν στα ύψη το ελληνικό τραγούδι και τη δίκαιη υπερηφάνεια ενός ολόκληρου λαού.

Στην απόφαση αυτή τον ώθησαν, όπως ο ίδιος έχει πει, αφ' ενός η ανάγκη του να απευθύνεται «σε όλο τον λαό» και όχι στο περιορισμένο κοινό μιας ελίτ, αφ' ετέρου η απαρέσκειά του να ακολουθήσει τη σχολή του δωδεκαφθογγισμού που κυριαρχούσε τότε ως πρωτοπορία στα διεθνή μουσικά πράγματα. Αλλά, φυσικά, αποφασιστικά βάρυνε η άμεση και τεράστια επιτυχία που είχε ο Επιτάφιος.

Πολυεπίπεδος προβληματισμός

Μετά το φθινόπωρο του 1960, οπότε εκδόθηκε το έργο αυτό στις γνωστές τρεις εκδοχές του (με Μούσχουρη, Μπιθικώτση και Λίντα), το τραγούδι, που μέχρι τότε αντιμετωπιζόταν ως θέμα ελαφρό, έγινε αφορμή για συζητήσεις σοβαρών πνευματικών και κοινωνικών ζητημάτων, με όλο και εντονότερες πολιτικές προεκτάσεις. Δεν ήταν φυσικά ο Επιτάφιος που γέννησε αυτόν τον πολυεπίπεδο προβληματισμό, ο Επιτάφιος όμως συνετέλεσε στην αποκάλυψή του, τον έφερε στην επιφάνεια, φώτισε δυνατά το τοπίο που αχνοφαινόταν τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του '50.

Ο Θεοδωράκης φέρνει κατ' αρχάς το πάντρεμα λαϊκού τραγουδιού και ποίησης. Αυτό βέβαια είχε ήδη αρχίσει με τον Χατζιδάκι, όπως και το πέρασμα λαϊκών ρυθμών, οργάνων και φωνών στο λογιότερο τραγούδι, αλλά με τον Μίκη πήρε μεγάλες διαστάσεις. Στους σπουδαίους κύκλους τραγουδιών που έδωσε τα αμέσως επόμενα χρόνια (Αρχιπέλαγος, Πολιτεία, Λιποτάκτες, Αξιον Εστί, Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, Συνοικία το όνειρο, Επιφάνια, Ομορφη πόλη, Φαίδρα, Ενας όμηρος, Μικρές Kυκλάδες, Η γειτονιά των Αγγέλων, Ζορμπάς, Χρυσοπράσινο φύλλο, Μαουτχάουζεν, Ρωμιοσύνη κ.ά.) συναντώνται και δένονται αρμονικά το λαϊκό τραγούδι και η ποίηση - με έντονες, συχνά, πολιτικοκοινωνικές διαστάσεις. Και όλο αυτό φτάνει με πρωτοφανή δύναμη στον κόσμο.

Η μουσική και σύντομα η πολιτική δραστηριότητα του Θεοδωράκη ενοχλεί τόσο τη Δεξιά όσο και την Αριστερά της εποχής. Ούτε το («περιθωριακό») λαϊκό ήθελαν ούτε, πολύ περισσότερο, τις μη ελεγχόμενες από αυτούς «δράσεις» και επιδράσεις του. Ο Μίκης όμως πιστεύει βαθιά ότι εκπροσωπεί «την Πραγματική Αριστερά», οραματίζεται «μια καινούργια εθνική αναγέννηση», «μια τέχνη για όλο τον λαό» και αγωνίζεται γι' αυτό. Ιδρύει τη Μικρή Ορχήστρα Αθηνών και περιοδεύει με συναυλίες στην Ελλάδα, γράφει και ανεβάζει Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, που μιλάει για εμφύλιο και συμφιλίωση ενώ όλα είναι νωπά ακόμα, εκδίδει βιβλία του, ηγείται της Νεολαίας Λαμπράκη, εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ, γράφει και παρουσιάζει ένα έργο σύνθετης μορφής, το Αξιον Εστί, προχωρώντας έτσι σ' αυτό που ευαγγελίζεται ως «διαπαιδαγώγηση του λαού», ιδρύει τη Συμφωνική Ορχήστρα Πειραιώς για να έχει ένα όργανο στο χέρι του - «Aυτές οι εμπειρίες των δύο κινημάτων εκείνης της εποχής, του πολιτικού και του πολιτιστικού, ήταν οι ωραιότερες στιγμές της ζωής μου», θα πει αργότερα.

Kόντρα στη γραφικότητα

Η πορεία του Χατζιδάκι μετά το 1960 γινόταν όλο και πιο εκλεκτική. Με τα πολλά και σπουδαία έργα του της περιόδου αυτής (Απόψε αυτοσχεδιάζουμε, Οδός Ονείρων, Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη, Συνέβη στην Αθήνα, Ορνιθες ως καντάτα, Βάκχες, Καίσαρ και Κλεοπάτρα, Αμέρικα Αμέρικα, Παραμύθι χωρίς όνομα, Ματωμένος Γάμος, που μόλις τότε εξέδωσε, Το χαμόγελο της Τζοκόντα, Δεκαπέντε Εσπερινοί, Μυθολογία, Καπετάν Μιχάλης κ.ά.) αφ' ενός αποφεύγει κραυγαλέες πολιτικές «τοποθετήσεις», πράγμα που εκμεταλλεύονται όσοι -πολλοί και ποικίλοι- εκτρέφουν την αβαθή αντιπαλότητα «αριστερών θεοδωρακικών» και «δεξιών χατζιδακικών», αφ' ετέρου αποκόπτει κάθε σχέση με τον ήχο «Ελλάς και μπουζούκι», στον οποίο είχε ήδη αρχίσει να εκφυλίζεται η «αποκάλυψη» του ρεμπέτικου.

Πράγματι, η τεράστια παγκόσμια επιτυχία πρώτα του Ποτέ την Κυριακή, με μουσική Χατζιδάκι, και ύστερα του Ζορμπά, με μουσική Θεοδωράκη, έκανε την Ελλάδα και τη μουσική της διεθνή συρμό, πράγμα το οποίο εκμεταλλεύτηκαν δεόντως οι ανερχόμενες τουριστικές φιλοδοξίες της χώρας. Αλλά η τουριστική-εμπορική εκμετάλλευση έφερνε εκμαυλισμό του αυθεντικά λαϊκού, καλλιέργεια μιας στείρας «γραφικότητας», φθορά και φτήνια. Ο Χατζιδάκις, με την οξυδέρκεια και τις ευαίσθητες κεραίες του, ήταν ο πρώτος που το ένιωσε, το κατήγγειλε και φρόντισε να απομακρύνει τη μουσική του από όλα αυτά, όπως δείχνει καθαρά και ο ήχος των έργων του της εποχής εκείνης, απ' όπου το μπουζούκι έχει σχεδόν εξοριστεί - υπάρχει μόνο σε ελάχιστα σημεία, όταν είναι απολύτως αναγκαίο.

Το σπουδαίο γεγονός όμως, παρά τις παρενέργειες, ήταν ότι η παρουσία και το έργο των δύο μεγάλων συνθετών άλλαξε διά παντός τον ρουν του ελληνικού τραγουδιού και συνέβαλε αποφασιστικά στην «άνθηση της δεκαετίας του '60» - άνθηση γενικότερη: πνευματική, καλλιτεχνική, κοινωνική και πολιτική.

Μετά το '60 δεν υπάρχει τραγουδοποιός που να μην επηρεάζεται από το δίπολο Χατζιδάκις - Θεοδωράκης, που, εκτός των άλλων, συνόψιζαν στο έργο τους τα γνησιότερα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης. Ακόμη και παλαιοί συνθέτες, και οι πιο άξιοι, ακολουθούν τον έναν ή τον άλλον ή, ευκαιριακά, και τους δύο. Πολύ περισσότερο επηρεάζονται βέβαια, αλλά δημιουργικά εις βάθος χρόνου, οι νέες δυνάμεις που εμφανίζονται τότε στο τραγούδι μας - μια γενιά πολύ σημαντικών συνθετών και στιχουργών, όπως οι Μαρκόπουλος, Ξαρχάκος, Λοΐζος, Κουγιουμτζής, Σπανός, Λεοντής, Μαυρουδής, Σαββόπουλος, Παπαδόπουλος, Ελευθερίου κ.ά.

Επειδή είναι μεγάλη αλήθεια ότι το τραγούδι καθρεφτίζει πάντα την κοινωνία και την εποχή του, ο κόσμος τότε ένιωθε να σηκώνεται μια στάλα ψηλότερα με τα τραγούδια που άκουγε - και τραγουδούσε.

Καθημερινή

Σχόλιο : Μάνος ή Μίκης; Ποιος θα απαντήσει, ο πρώτος χάραξε τον δρόμο μέσα σε δύσβατα μονοπάτια, ο δεύτερος τον μεγάλωσε. Λυρισμός ή επικός; Ποιος ξέρει;
__________________
όταν γράφεται η ιστορία της ζωής σου,
μην αφήνεις κανέναν να κρατάει την πένα
Απάντηση με παράθεση
Οι παρακάτω χρήστες έχουν πει 'Ευχαριστώ' στον/στην Xenios για αυτό το μήνυμα:
HelenA (05-10-10)
  #2  
Παλιά 06-10-10, 21:38
Το avatar του χρήστη tertios
tertios Ο χρήστης tertios δεν είναι συνδεδεμένος
Μέλος
 

Τελευταία φορά Online: 15-01-17 11:47
Φύλο: Άντρας
Η διαθεσή μου τώρα:
Ας θυμηθούμε λοιπόν....
http://www.youtube.com/watch?v=9L4Tg2a5Q7k:)
__________________
Omnes ad Forum ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ!!!!
Απάντηση με παράθεση
Απάντηση στο θέμα


Συνδεδεμένοι χρήστες που διαβάζουν αυτό το θέμα: 1 (0 μέλη και 1 επισκέπτες)
 
Εργαλεία Θεμάτων
Τρόποι εμφάνισης

Δικαιώματα - Επιλογές
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is σε λειτουργία
Τα Smilies είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας [IMG] είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας HTML είναι σε λειτουργία

Που θέλετε να σας πάμε;


Όλες οι ώρες είναι GMT +3. Η ώρα τώρα είναι 04:36.



Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.2
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.