Μια ματιά στις τεχνητές γλώσσες :Ρ

[Gildor]

Σε πολλούς, η ιδέα του να δημιουργήσει κανείς μια γλώσσα απο το 0, φαντάζει μια ενασχόληση πανηλίθια και ανούσια... για να μη πω για το να ασχοληθεί κάποιος με αυτην...!!

Πριν σκεφτείτε 'ρε τι Αμερικανιές κάνουν τα ψώνια' και 'ρε με τι χάνουν το χρόνο τους' θα σας ρωτήσω το εξής: γιατί θαυμάζουμε πχ κάποιον πίνακα και δεν ασχολούμαστε μόνο με φωτογραφίες; γιατί διαβάζουμε φανταστικά μυθιστορήματα και όχι μόνο ιστορικά βιβλία; Γιατί βλέπουμε ταινίες και όχι ντοκυμανταίρ ή ειδήσεις; Αν καταλάβατε την (επιτυχή ελπίζω) παρομοίωση, συνεχίστε

Ανα την ιστορία που λέτε εχουν υπαρξει παμπολλες απόπειρες για τη δημιουργία γλωσσών, για πάρα πολλούς λόγους, απο σοβαρούς μέχρι και απλά καλλιτεχνικούς

Η πρώτη καταγεγραμμένη τεχνητή γλώσσα θεωρείται η lingua ignota ("άγνωστη γλώσσα" στα λατινικά) της Αγίας Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν (12ος αιώνας). Η γλώσσα αυτή δεν ήταν παρα κάποιο εναλλακτικό λεξιλόγιο κάποιων ορολογιών (ιερατικών μέχρι και καθημερινής ζωής), λέξεις του οποίου χρησιμοποιούσε μέσα στα λατινικά κείμενά της.

Γλώσσες δημιουργούνταν και στην Αναγέννηση, οπου είχαμε τις λεγόμενες 'φιλοσοφικές' ή 'λογικές' γλώσσες. Δεν έλειψαν όμως και εντελώς φανταστικές γλώσσες. Στην Ουτοπία (1516), οι Ουτοπιανοί μιλούν Λατινικά. Το αλφάβητό τους όμως είναι εντελώς τεχνητό. Τον 19ο αιώνα είχαμε πιο σοβαρές απόπειρες, με γλώσσες προορισμένες να γίνουν διεθνείς και να διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ των λαών. Το μυστικό τους; Θα είχαν στοιχεία απο πολλές υπαρκτές γλώσσες, συν του οτι θα ήταν απλούστατες στη γραμματική, χωρίς ανωμαλίες και κανόνες, και άρα πανεύκολες στη μάθηση. Εσπεράντο και Ιντερλίνγκουα είναι οι πιο γνωστές, που απέτυχαν παταγωδώς όμως στην απόπειρα τους.

Απο τότε έχουν υπάρξει και λιγότερο σοβαρές δημιουργίες, κυρίως για να δώσουν βάθος σε κάποιο φανταστικό λαό ή κόσμο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι γλώσσες των Ξωτικών της Μέσης-γης, των εξωγήινων Κλίνγκον απο το σύμπαν του Σταρ Τρεκ, μέχρι τη γλώσσα της Ατλαντίδας, στην ταινία κινουμένων σχεδίων της Ντίσνευ. Ο αγαπημένος μου Τόλκιν ονόμαζε αυτή την ασχολία 'μυστικό βίτσιο' και είχε σκοπό να αναπλάσει την 'φωνοαισθητική' του, δημιουργώντας ονόματα και φράσεις που ακούγονται ωραία στο αυτί.

Επανέρχομαι λοιπόν στην αρχική μου φράση: στην ιστορία έχουν υπάρξει πάρα πολλές τεχνητές γλώσσες, όσο παράλογο κι αν μας φαίνεται. Η δημιουργία γλωσσών μπορεί να αποτελέσει ένα αλλόκοτο δημιουργικό χόμπυ που θα βοηθήσει τον δημιουργό να ασκήσει τις γνώσεις, τη σκέψη και τη φαντασία του, αλλά και να κατανοήσει τη φύση της γλώσσας γενικότερα. Μπορεί να είναι απλά η αναζήτηση κάποιου καλύτερου ή ομορφότερου μέτρου. Μπορεί να είναι απλά ενα πείραμα. Ή μια εξερεύνηση σε έννοιες που δύσκολα αγγίζει ο άνθρωπος. Παρομοίως η μελέτη μιας τεχνητής γλώσσας μπορεί να συγκριθεί με την ανάγνωση ενός μυθιστορήματος, ή με το χάζεμα ενός έργου τέχνης.

Μέσα σε όλο αυτό το πλήθος λοιπόν, λογικό είναι να χρειαζόμαστε μια κατηγοριοποίηση:

• A posteriori (εκ των υστερων): Οι γλώσσες οι οποίες δανείζονται στοιχεία απο υπαρκτές γλώσσες ή (συνήθως) ινδοευρωπαϊκές ρίζες. Τέτοιες μπορεί να είναι επίδοξες διεθνείς γλώσσες, ή και φανταστικές γλώσσες που αφορούν ένα πχ εναλλακτικό σύμπαν. Η Σλοβίο αποτελείται αποκλειστικά απο Σλάβικες ρίζες και λέξεις. H Afrihili απο αφρικάνικες.
• A priori (εκ των πρωτέρων): Οι εντελώς τεχνητές και πρωτότυπες γλώσσες. Πχ η γλώσσα κάποιου μακρυνού πλανήτη, δεν πρέπει να έχει γνώριμα στοιχεία, γιατί δε θα ήταν ρεαλιστική. Τέτοιες μπορεί να είναι οι λογικές-φιλοσοφικές

• Φιλοσοφική: Μια μη ρεαλιστική γλώσσα της οποίας το λεξιλόγιο βασίζεται σε έννοιες και όχι σε πχ ετυμολογία. Για παράδειγμα το γράμμα Κ μπορεί να αναφέρεται σε εργαλεία. Το Ο να αναφέρεται σε μουσική. ΚΟ λοιπόν μπορεί να σημαίνει 'μουσικό όργανο' και αν Ε αναφέρεται στον αερα, ΚΟΕ ειναι το 'πνευστό μουσικό όργανο' και ΚΕ ο 'ανεμιστήρας'. Πρόσφατη φιλοσοφική γλώσσα (1908) είναι η Ρο
• Λογική: Επίσης μη-ρεαλιστική γλώσσα, βασισμένη σε 'συστημα λογικής'. Δεν υπάρχουν αμφισημίες ή ανωμαλίες και είναι επομένως έυκολες στη μάθηση. Η πιο γνωστή είναι ίσως η Lojban

• Εναλλακτική: Γλώσσα που υπάρχει σε κάποιο εναλλακτικό σύμπαν. Πχ H Nadsat είναι η φουτουριστική αργκό της νεολαίας στο Κουρδιστό Πορτοκάλι. η breathanach ερευνά την περίπτωση οι Κέλτες να είχαν κατακτηθεί απο τους Ρωμαίους και να είχαν αντικαταστήσει τη γλώσσα τους με λατινικά. Το αποτέλεσμα θα ήταν μια γλώσσα σαν την breathanach που μοιάζει με κέλτικη αλλά με λατινικές ρίζες! Η φράση ill fior fidhith eall chas eall phaolla με την πρώτη ματιά μοιάζει με ακατάληπτα Ιρλανδικά, εκτός αν σκεφτούμε τα λατινικά Vir casam puellae videt!
• Συμπληρωματική: Αυτή που προορίζεται για διεθνής γλώσσα. Κατα κανόνα πρέπει να είναι απλή και εύκολη αλλά παράλληλα παραδόξως κατανοητή απο όσο περισσότερους γίνεται γιαυτό και είναι συνήθως 'εκ των υστέρων'. Είναι αξιοσημείωτο οτι ο οποιοσδήποτε μπορει να καταλάβει το 90% ενος κειμένου Interlingua. Καλώς ή κακώς όλες οι διεθνείς έχουν αποτύχει το σκοπό τους χάρη λόγω της εξάπλωσης των Αγγλικών. Τέτοιες είναι οι Εσπεράντο, Ιντερλίνγκουα, Νοβαλ, Σλοβίο, Ιντο, Αφριχίλι, Glosa κλπ.
• Καλλιτεχνική: Δημιουργημένη καθαρά για καλλιτεχνικούς σκοπούς, όπως για μια φανταστική φυλή ενός βιβλίου και/η για αισθητικούς λόγους.
• Ευρωπαϊκή: Εμπνευσμένη απο ευρωπαϊκές γλώσσες. Τέτοιες γλώσσες αν υπήρχαν, θα μπορούσαν να ανήκουν στην Ινδοευρωπαϊκή οικογένεια. Τέτοια είναι η Εσπεράντο και η Ιντερλίνγκουα. Υποκατηγορία είναι η Ρωμανική, που είναι αποκλειστικά για λατινογενείς (βλ. Breathanach πιο πανω, Ιντερλίνγκουα, Latine sine flexione κλπ)
• Φυσική: Ρεαλιστικές και 'φυσικές' γλώσσες που δεν έχουν σκοπό να είναι εύκολες στην ευρύτερη μάθηση, αλλά είναι άσκηση για τη φαντασία, τη γνώση και την κατανόηση εννοιών γλωσσολογίας του δημιουργού. Μια φυσική γλώσσα, εκτός απο φωνολογικούς κανόνες, περιλαμβάνει τεχνητές ανωμαλίες, ιδιωματισμούς, εξαιρέσεις πολυπλοκότητα και άλλα στοιχεία που έχει η κάθε υπαρκτή γλώσσα.
• Διαχρονική: Μία (συνήθως "φυσική") γλώσσα που άπτεται σε φανταστική ιστορία κάποιας φανταστικής χώρας, εξελίσσεται μαζί με την πορεία των αιώνων της φανταστικής Ιστορίας, έχει ετυμολογία, 'αρχαία' μορφή, και διαλέκτους. Οι διαχρονικές γλώσσες ειναι σπάνιες εφόσον σπάνια κάποιο βιβλίο παίρνει τη μορφή έπους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι γλώσσες των Ξωτικών στο Σιλμαρίλλιον εφόσον διαδραματίζεται μέσα σε χιλιετίες, και οι οποίες ξεκίνησαν απο μία Αρχαία γλώσσα πριν 'εξελιχτούν'. Οταν λεμε 'εξελιξη' δεν μιλάμε για τα στάδια δημιουργίας απο το δημιουργό της, αλλά την υποθετική εξέλιξή της στο φανταστικό χρόνο του κόσμου.
  Αν είστε αρκετά καμμένοι, εδώ μπορείτε να δείτε δείγματα της εξέλιξης μια αρχαίας φανταστικής γλώσσας η οποια εχει και απογονους!
• Ονομαστική: Αποτελείται μόνο απο λεξιλόγιο, σημασία και φωνολογικούς κανόνες (χάριν συνοχής)... της οποίας όμως ο δημιουργός δεν έφτιαξε γραμματική, ετυμολογία, ή κείμενα γιατί προορίζεται μόνο για τα ονόματα των μελών ή τοποθεσιών κάποιας φανταστικής χώρας. Τέτοιες ήταν και η Hlab-Eribol-ef-Cordi των Αρειανών των Αφροδιτιανών εξωγήινων στη Διαστημική Τριλογία του C.S. Lewis. Για παράδειγμα το όνομα ενός ήρωα μπορεί να σημαίνει 'Μεγάλος-Πολεμιστής' στη γλώσσα του, αλλά ο συγγραφέας ποτέ δε σκέφτηκε πώς θα μπορούσε κανείς να πει την πρόταση 'σήμερα συνάντησα ένα μεγάλο πολεμιστή' στην ίδια γλώσσα.
• Μυστική: Φυσικά υπάρχουν και οι γλώσσες που σκοπό έχουν απλά την κρυπτογράφηση. Κείμενα γραμμένα σε μια άγνωστη γλώσσα που έχουν διδαχθεί (ή δημιουργήσει) μόνο 2 άτομα δύσκολα μπορούν να γίνουν καταληπτά απο τρίτους. Αυτό μπορεί να σημαίνει 'κώδικα γραφής', ή ακόμα και 'πλήρη' γλώσσα με λεξιλόγιο και κανόνες.
• Χιουμοριστική: Μία γλώσσα που αποκαλύπτει κάποιο αστείο σε όποιον τη μαθαίνει. Για παράδειγμα μπορεί να είναι εντελώς δυσπρόφερτη ή άχρηστη, ή να έχει κανόνες που για κάποιο λόγο μπορεί να είναι 'αστείοι'. Πχ μπορεί η φράση για το 'καλημέρα' να διαφέρει απο τη φράση 'είσαι βλάκας' κατα ένα τόνο. Τέτοια γλώσσα θα μπορούσε να είναι αυτή του Δίανθου στο Δισκόκοσμο... αν και δεν εμφανίζεται στο κείμενο, οι παράξενοι κανόνες της απλά περιγράφονται. Τέτοια ίσως είναι και η Ζωική.
• Εσπεραντοειδής: Βελτιώσεις και απλοποιήσεις της Εσπεράντο, ή πρωτότυπες γλώσσες, φτιαγμένες με βάση τις αρχές της απλότητας και τάξης της Εσπεράντο. Τέτοιες είναι η Εσπεράντο ΙΙ, η Σλοβίο και η Ido (προέρχεται απο το Esperantido)

[tertios]

Εμπεριστατωμενη η σύντομη ανάλυση. Βέβαια δεν ξέρω την αναγκαιότητα υπαρξης η δημιουργιας νεων γλωσσων, τι στιγμη που χιλιαδες άλλες χανονται απο αχρησια.

Πάντως σημαντικότερο ειναι ότι οι ανθρωποι θελουν να επικοινωνησουν, σε ποια γλώσσα αδιάφορο

Θυμαμαι που ειχα διαβασει για δυο διδυμακια που ειχαν εφεύρει μια δικη τους γλώσσα επικοινωνιας την οποπια προφανως μιλούσαν και καταλαβαιναν μονο αυτα μεχρι την ηλικια των 12 ετων.

[papa]

εσυ να επικοινωνεις δια της νοηματικης....

ετσι θα υπαρχει λιγωτερη ηχορυπανση στον πλανητη...

ασε που θα ανεβη και το γενικο I.Q.

[NEBULOUS]

Που και πως μαθαίνεις μια τεχνίτη γλωσσά?

[Gildor]

Αναλόγως.

Οι πιο καινουργιες εχουν μεγαλη 'παρουσία' στο Ίντερνετ μιας και όποιος εμπνευστεί μία, θα θελήσει να τη δημοσιεύσει σε κάποια ιστοσελίδα, δίνοντας λεξιλόγιο και γραμματική, καμιά φορά με σκοπό να σχηματίσει μια ομάδα.

Αυτό όμως συμβαίνει και με πιο 'κλασσικές', όπως Εσπεράντο και Ιντερλίνγκουα. Όχι μόνο υπάρχει ανάλυση στην wikipedia, αλλα υπάρχουν και πάμπολλες σελίδες και φόρουμ στο ίντερνετ με λεξικα, γραμματικές και μαθηματα για να κατεβάσεις. Για αυτές υπάρχουν και βιβλία και φροντιστήρια.

Άλλες μικρότερες, όπως οι 'Ονομαστικές', δεν μαθαίνονται πάντα, γιατί δεν έχουν τίποτα παραπάνω παρά ένα λεξιλόγιο. Αν έχεις το βιβλίο οπου υπάρχει αυτή η γλώσσα, κάνεις μια λίστα απο τα ονόματα και κοιτάς σημειώσεις του συγγραφέα (η ψαχνεις να βρεις αν καποιος αλλος το εκανε πριν απο σενα. Σίγουρα θα υπάρχουν άλλοι κυρίως έφηβοι πορωμένοι ξένοι, που θα προσπαθούν να την αποκρυπτογραφήσουν σε κάποιο φόρουμ)

[kanaria]

Λίγο πολύ γνώριζα για την ύπαρξη των τεχνιτών γλωσσών. Αυτό που δεν περίμενα είναι να υπάρχουν τόσες πολλές και σε τέτοια ποικιλία. Επίσης μου κάνει εντύπωση πόσος κόσμος ασχολείται με αυτές (μια γρήγορη ματιά στα links αρκεί για να το διαπιστώσουμε).

Σχετικά με την δημιουργία τέτοιων γλωσσών, πρόκειται για μια περίπλοκη διαδικασία που απαιτεί υψηλό βαθμό γνώσης των αφηρημένων εννοιών της γλωσσολογίας. Σε καμία περίπτωση δε θα τη χαρακτήριζα ως “πανηλίθια”.

[Easty]

Easty πρωτοξεκίνησε να γράφει:
Υπάρχει δυνατότητα συνδυασμού αυτού του θέματος με αυτό της δημοσκόπησης;
Αν υπάρχει δηλαδή δυνατότητα γραφής, πέρα από λόγου, στις τεχνητές αυτές γλώσσες, που προφανώς θα υπάρχει, σου είναι εύκολο να γράψεις ένα κειμενάκι στην τεχνητή γλώσσα που προτιμάς;
Θα έχει πολύ ενδιαφέρον.


Να σε ενθαρρύνω να γράψεις σε τεχνητή γλώσσα λοιπόν!
Όποιος μπορεί να την αναγνωρίσει, θα βρεί μια γωνιά έκφρασης στην Ακρόβαση.

Χ.

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από Easty Easty πρωτοξεκίνησε να γράφει: [SIZE="1"]

Να εκφράσω δημόσια μια παράκληση για εμάς τους προβληματικούς στα μάτια, μην αλλάζετε μέγεθος γραμματοσειράς, κάνει το κείμενο αδιάβαστο.

[Gildor]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Να εκφράσω δημόσια μια παράκληση για εμάς τους προβληματικούς στα μάτια, μην αλλάζετε μέγεθος γραμματοσειράς, κάνει το κείμενο αδιάβαστο.

Αγου ο σουπερ ντουπερ Opera σου εχει κολπα μεγενθυσης

[kanaria]

Αρχική Δημοσίευση από Easty Να σε ενθαρρύνω να γράψεις σε τεχνητή γλώσσα λοιπόν! Όποιος μπορεί να την αναγνωρίσει, θα βρεί μια γωνιά έκφρασης στην Ακρόβαση.

Ναι, αλλά καλά θα ήταν να μας γράψει πρώτα κάποια παραδείγματα των γλωσσών που αναφέρει με μετάφραση στα ελληνικά

Ποιος ξέρει; Μπορεί να αποφασίσουμε κι εμείς να μάθουμε κάποια!!!

[teo64x]

Δηλαδή την υπογραφή σου πώς τη διαβάζεις;

Και τα bold τί πρόβλημα έχουν; Να διαβάζεται το κείμενο, ναι, αλλά αυτό περί ομοιομορφίας δε μου κάθεται καλά... Γιατί "πρέπει"; Δεν είμαστε όλοι όμοιοι (πουθενά, ούτε στον τρόπο γραφής).

[Xenios]

Αρχική Δημοσίευση από teo64x Δηλαδή την υπογραφή σου πώς τη διαβάζεις;

Η υπογραφή δεν είναι κείμενο, γι αυτό την βάζω και με γραμματοσειρα Monotype Corsiva για μην μπλέκει στο κείμενο.

[Gildor]

Αρχική Δημοσίευση από teo64x Και τα bold τί πρόβλημα έχουν; Να διαβάζεται το κείμενο, ναι, αλλά αυτό περί ομοιομορφίας δε μου κάθεται καλά... Γιατί "πρέπει"; Δεν είμαστε όλοι όμοιοι (πουθενά, ούτε στον τρόπο γραφής).

Αντιθετα, τα μπολντ και τα πλαγια γραμματα, αν χρησιμοποιουνται σωστα (πχ επικεφαλίδες έντονες, τίτλοι πλάγιοι κλπ), κανουν ενα μεγααααααλο κειμενο πολυ πιο ευαναγνωστο

(θυμάστε τον γνωστό Μυρμηγκοφάγο με τους *αστερίσκους* και τις _υπογραμμίσεις_ του επι εποχες ascii; )

[Gildor]

Λοιπον, για να ικανοποιησω τον Ηστυ και την Καναρια...

Alta alassenen sulimmel AcroVasesse

σημαινει (ελπιζω) 'Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στην AcroBase.'... το υπολοιπο ειναι αδυνατο να μεταφραστει

αλλο ενα

con grande delicia noi saluta te in AcroBase noi esse le plus vetule medio electronic de communication in Grecia anque un puremente dilettantesc projecto. Noi non habe receptas ni de reclamos ni de subscriptions. Noi commenciava como un systema de tabula de bulletins (BBS) in 1988 e in 2006 noi creava le AcroBase Forum. Le vetule AcroBase BBS etiam travalia in telnet://bbs.acrobase.org:1024 con le plus de su articulos e su messages Infelicemente, por rations visibile, non esse possibile le traduction del datos de nostre spatio a linguas altere qua Grec. Multe gratias pro tu visita

Το δευτερο μολις το αυτοσχεδιασα χρησιμοποιωντας ενα λεξικο και γραμματικες σημειωσεις της Wikipedia γιατι δεν εχω μελετησει αυτη τη γλωσσα ποτε, αλλα ειναι απιστευτο οτι θα μπορεσετε να κατανοησετε σχεδον ολοκληρο

Οποιος βρει μια απο τις δυο γλωσσες κερδιζει λουκουμι (απο αυτα που περισσεψαν απο το καλοκαιρι στη Συρο )

[teo64x]

Ξωτιστικά... Αλλά λεπτομέρειες δεν ξέρω