Ο πίθος των Δαναΐδων και ο κρατικός κορβανάς

[Easty]

Στο γνωστό μύθο οι κόρες του Δαναού καταδικάστηκαν να κουβαλούν νερό και να το ρίχνουν σε τρύπιο πιθάρι που φυσικά δεν γέμιζε (Απολλόδωρος, ΙΙ.1.4). Η τιμωρία των Δαναΐδων μπορεί να ήταν φριχτή, αλλά και το φταίξιμο μεγάλο και δικό τους.

Μπορούσαν να εναντιωθούν στον πατέρα τους (μια, η Υπερμνήστρα, λύγισε). Σύμφωνα και με τον Πλάτωνα, οι «ανόσιοι» και οι «αμύητοι» είναι καταδικασμένοι (στον Αδη) να φέρουν «εν κοσκίνω ύδωρ» ή να γεμίζουν «τετρημένον πίθον» («Αξίοχος» 371 Ε, «Γοργίας» 493 Β).

Μια τέτοια καταδίκη-τιμωρία γίνεται ωστόσο πιο απάνθρωπη όταν αγγίζει τους ζωντανούς. Κοντά στους «φταίχτες» τιμωρούνται και αθώοι. Από το 1981 εισέρρευσαν στον κρατικό κορβανά πάρα πολλές δεκάδες δισ. ευρώ μέσω διαφόρων προγραμμάτων της Ε.Ε., των πακέτων Ντελόρ και Σαντέρ, αλλά και άλλων κονδυλίων (για έρευνα, εκπαίδευση και κατάρτιση), με στόχο να αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία και να γίνει ανταγωνιστική. Τα περισσότερα ποσά κατασπαταλήθηκαν, μαζί και τα δάνεια που πήραμε και παίρνουμε κατά καιρούς, ενώ παράλληλα το δημοσιονομικό χρέος αυξήθηκε τερατωδώς και οδηγούμαστε σε νέα χρεοκοπία.

Φτάσαμε σήμερα στο σημείο να δανειζόμαστε για να αποπληρώνουμε προηγούμενα δάνεια και να καλύπτουμε προσωρινά κρατικές δαπάνες λειτουργίας (λέγεται ότι τα έσοδα είναι λιγότερα από τα τοκοχρεολύσια). Ομως: το πρόβλημά μας δεν ήταν ποτέ το χρέος (όλες οι χώρες έχουν χρέη), αλλά η διαφύλαξη και χρηστή διαχείριση των πόρων.

Γύρω από το «ζεστό» κοινοτικό χρήμα πολλαπλασιάστηκαν υπάρχοντες παρασιτικοί μηχανισμοί, που άνοιγαν πάντα τρύπες στον κρατικό κορβανά με ευθύνη των κομμάτων εξουσίας. Σαν άλλα τρωκτικά οι μηχανισμοί αυτοί, που δρούσαν και δρουν ανενόχλητα πίσω από το παραπέτασμα της «κακοδιαχείρισης», συνεχίζουν να ροκανίζουν τους πόρους απ' όπου και αν προέρχονται. Παράλληλα, και όχι τυχαία, δεν υπάρχουν μηχανισμοί ουσιαστικού ελέγχου ή έχουν αχρηστευτεί.

Είμαστε λοιπόν καταδικασμένοι να ρίχνουμε τον οβολό μας σε τρύπιο κορβανά. Και φταίμε για την καταδίκη μας. Βολευτήκαμε σ' ένα πελατειακό σύστημα που δημιούργησαν τα πολιτικά κόμματα και αποτελεί την κύρια πηγή φαυλότητας και κατάλυσης κάθε έννοιας αξιοκρατίας. Ετσι, αδιαφορήσαμε για όλα και ιδιαίτερα για το ληστρικό άδειασμα των ταμείων του κράτους. Αν δεν ήμασταν «ανόσιοι», ήμασταν τουλάχιστον «αμύητοι», δηλαδή αδαείς. Αγανακτισμένοι, μαζευόμαστε τώρα στις πλατείες και υψώνουμε φωνή διαμαρτυρίας.

Ακούμε και τον νέο υπουργό Οικονομικών κ. Βενιζέλο να βροντοφωνάζει ότι θα βάλει «πάτο» στο «βαρέλι», όπως λέει χαρακτηριστικά, και εννοεί το απύθμενο χρέος. Δεν μας εξηγεί όμως πώς θα γίνει αυτό με έναν διάτρητο κορβανά που δεν γεμίζει και δεν γέμιζε ούτε όταν είχαμε ανάπτυξη. Ούτε τα νέα εισπρακτικά μέτρα (μαζί και το νέο δάνειο ή, αλλιώς, πακέτο διάσωσης) θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Φιλόδοξος ο στόχος του κ. υπουργού. Χρειάζεται ωστόσο να βουλώσει πρώτα τις τρύπες του κορβανά, τουτέστιν να εξαρθρώσει τους παρασιτικούς μηχανισμούς και να εξοντώσει τα κάθε είδους τρωκτικά. Μόνο ένας Ηρακλής καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία.

Εν τω μεταξύ, αδειάζουμε τις τσέπες μας δίκην τιμωρίας. Η λύτρωση θα έλθει μόνο όταν όλοι, κυβερνώντες και κυβερνώμενοι, συνειδητοποιήσουμε και αποδείξουμε στην πράξη ότι το συμφέρον μας (ατομικό, πολιτικό) είναι συνυφασμένο με το εθνικό.

Άρθρο του Οδυσσέα Τσαγκαράκη στην Ελευθεροτυπία.
Ο κ. Οδυσσέας Τσαγκαράκης είναι Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και Συγγραφέας