Από τη σχολή Φώσκολου ώς τη σχολή Παπακαλιάτη, λαμπεροί και καλοντυμένοι ήρωες σπαράζουν μέσα στο απόλυτο ντιζάιν
Δέκα είναι οι δραματικές σειρές, καθημερινές και εβδομαδιαίες, της νέας τηλεοπτικής περιόδου. Οι κωμωδίες και οι κομεντί κατέχουν τη μερίδα του λέοντος ως προς την τηλεθέαση και την αναλογία τους στο σύνολο των 30 σίριαλ της φετινής σεζόν. Ομως, το δράμα ποτέ δεν πεθαίνει -ίσως γιατί ένα αποτελεσματικό μέσο για να ξεχάσει κανείς τα δικά του βάσανα είναι η ενασχόληση με τα βάσανα των άλλων. Ομως, στην πραγματική ζωή, αυτή η ενασχόληση είναι χρονοβόρα και ψυχοφθόρα (πού να μετακινείσαι, πού να παρκάρεις, πώς να ξυπνήσεις νωρίς το άλλο πρωί
και έτσι πολλοί προτιμούν μια σχέση περιορισμένης ευθύνης, αυτήν του τηλεθεατή.
Τα φετινά σίριαλ είναι βελτιωμένα σε σύγκριση με τα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης. Καλός ήχος, καλή μουσική επένδυση, προσεγμένα σκηνικά, πολλά εξωτερικά γυρίσματα. Τα σενάρια είναι πιο πρωτότυπα, οι διάλογοι πιο φυσικοί. Εξάλλου, αν συγκρίνουμε τις σημερινές δραματικές σειρές με τις μελό κινηματογραφικές ταινίες της δεκαετίας του '60, θα διαπιστώσουμε ότι οι περισσότερες από τις δεύτερες είναι για τα μπάζα, παρά τη συμμετοχή ηθοποιών που έγραψαν ιστορία στο ελληνικό θέατρο. Η λεγόμενη «εποχή της αθωότητας» είναι ταυτόχρονα εποχή της προχειρότητας, της ευκολίας, της άγνοιας και της κοινοτοπίας.
Το ερώτημα είναι αν το υψηλότερο, σε σχέση με το κινηματογραφικό και τηλεοπτικό μας παρελθόν, επίπεδο επαγγελματισμού σημαίνει ότι οι δραματικές σειρές δεν είναι μόνον εμπορικά αλλά και καλλιτεχνικά προϊόντα. Απ' ό,τι έχουμε προλάβει μέχρι στιγμής να δούμε, φαίνεται ότι το τελικό αποτέλεσμα, το άθροισμα είναι κατώτερο της ποιότητας των επιμέρους συστατικών του. Εχουμε έμπειρους σκηνοθέτες, καλούς τεχνικούς, καλούς σεναριογράφους, καλούς ηθοποιούς και ικανοποιητική χρηματοδότηση όμως τα περισσότερα σίριαλ κινούνται στον πλανήτη της φυγής. Η σύγχρονη εποχή, με την ομορφιά και τη σκληρότητά της, τις ελπίδες και τις διαψεύσεις της, είναι απούσα -εκτός και αν θεωρήσουμε ότι την αντιπροσωπεύουν επαρκώς τα κινητά τέταρτης ή πέμπτης γενιάς που χρησιμοποιούν οι ήρωες.
Πόλη γυναικών
Η Μεγάλη Σχολή του Νίκου Φώσκολου ανήκει πια στο παρελθόν. Οι σύγχρονοι τηλεοπτικοί ήρωες δεν ρητορεύουν σε κάποιο γραφείο ή καθιστικό, όπου δεν ξεχωρίζουν η μέρα από τη νύχτα, ο χειμώνας από το καλοκαίρι. Αντίθετα, οδηγούν αυτοκίνητο, μαγειρεύουν, περπατούν σε αληθινούς δρόμους, ζουν σε αληθινές πόλεις και όχι σε γυάλινους πύργους. Η «Βέρα στο δεξί» (Mega) κατάφερε να αποτινάξει τη «ρετσινιά» της σαπουνόπερας, αν και έχει διδαχθεί από το αθάνατο αυτό είδος. Η «Βέρα» είναι μια τηλεοπτική πόλη των γυναικών, καθώς οι πρωταγωνίστριες είναι εργαζόμενες χειραφετημένες γυναίκες, που τις ενώνουν σκοτεινά μυστικά ή καταχθόνιοι εχθροί που ζητούν εκδίκηση. Η σειρά έχει χιούμορ, έστω mainstream, και επιπλέον δίνει ένα καλό lead in, δηλαδή πριμοδοτεί με αρκετούς πόντους τηλεθέασης το κεντρικό δελτίο ειδήσεων που ακολουθεί.
Περί έρωτος
Το φωσκολικό μοντέλο, αλλά σε πιο πολυτελή και πληκτική συσκευασία, και χωρίς την οργιώδη φαντασία και την απολαυστική υπερβολή του πρώτου διδάξαντος, θυμίζει ο καθημερινός «Ερωτας» (ΑΝΤ1). Μια χορταστική, υψηλού προϋπολογισμού σαπουνόπερα είναι η νέα σειρά «Αν μ' αγαπάς» (Alpha).
Μια διακριτή σχολή είναι αυτή του σκηνοθέτη Μανούσου Μανουσάκη και με σήμα κατατεθέν τους αταίριαστους ή καταδικασμένους έρωτες. Αρχιτέκτων και τσιγγάνα, αρχιμανδρίτης και αισθησιακή αγιογράφος, Αλβανός εργάτης γης και ζουμερή παντρεμένη Θεσσαλή, μουσουλμάνος δάσκαλος και χριστιανή φοιτήτρια κ.λπ. Φέτος το δίδυμο είναι δήμαρχος και Ρωσίδα χορεύτρια. Ωστόσο, οι σειρές του κ. Μανουσάκη, παρά το πολύ «νεγκλιζέ», έχουν έναν κοινωνικό ορίζοντα, απεικονίζουν όψεις της ελληνικής πραγματικότητας.
Εγχρωμος πόνος
Σχολή έχει δημιουργήσει και η σεναριογράφος Μιρέλλα Παπαοικονόμου, που ειδικεύεται στο αστικό οικογενειακό δράμα, με ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση γονέων και παιδιών. Φέτος, υπογράφει την «Ιωάννα της καρδιάς» (ΑΝΤ1). Οπως και σε άλλα σίριαλ της ίδιας σχολής, έτσι κι εδώ οι κινήσεις, τα λόγια, το ντεκόρ δεν έχουν ίχνος σκόνης. Ολα στιλπνά, κομψά καλογυαλισμένα. Ακόμα και ο πόνος είναι έγχρωμος, υψηλής ευκρίνειας. Η μητέρα, που εγκαταλείφθηκε από την υιοθετημένη κόρη της, διπλώνεται στα δύο, θρηνεί και σπαράζει μόνη στο συζυγικό κρεβάτι, φορώντας όμως ένα κομψό κομπινεζόν που αναδεικνύει το λυγερό σώμα της. Τα έπιπλα, τα φυτά, τα αντικείμενα, τα αυτοκίνητα, όλα είναι τόσο άψογα που απορροφούν τους κραδασμούς της λύπης.
Στο κρητικό Ελ Πάσο
Εξαιρετικά διασκεδαστική είναι η δραματική σειρά του ΑΝΤ1 «Της αγάπης μαχαιριά». Εδώ η σχολή Μανουσάκη διασταυρώνεται με το ουέστερν σπαγκέτι. Ενας νέος και μια νέα ερωτεύονται, αλλά οι οικογένειές τους είναι μπλεγμένες σε μια αιματηρή βεντέτα. Στο κρητικό Ελ Πάσο όλοι είναι μαυροφορεμένοι και κουμπουροφόροι. Ακόμα και όταν ξεκινούν για ξεκαθάρισμα λογαριασμών στα άγρια βουνά, δεν καταδέχονται να φορέσουν στολές παραλλαγής ή αλεξίσφαιρα γιλέκα.
«Λευτέρη, τι κάνουμε τώρα;», φωνάζει κάποιος.
«Σκοτωνόμαστε!», του απαντά ένας άλλος από την απέναντι ραχούλα.
Εδώ ο τηλεθεατής φοβάται, φοβάται πολύ. Λέτε να εξοστρακιστεί καμιά σφαίρα από την τηλεόραση και να μας βρει εκεί που καθόμαστε αμέριμνοι στον καναπέ; Το Γιωργί φαίνεται πολύ επικίνδυνο, γυαλίζει το μάτι του, όμως και οι γυναίκες δεν πάνε πίσω. Νέες και γριές, σχεδόν όλες τις τυλίγει το μαύρο όχι του πένθους, αλλά της εκδίκησης. Ακόμα και μια γιατρίνα, που κάνει ένεση σε μια κοπέλα που έγινε κατά λάθος φόνισσα, δεν φοράει άσπρη μπλούζα. Στα μαύρα κι αυτή. Να τη βλέπει ο άρρωστος και να νομίζει ότι ήρθε ο Χάρος να τον πάρει. Μερικές γυναίκες είναι πολύ πιο εξτρεμίστριες από τους άνδρες και τους γιους τους, αν και οι νεότερες το φιλοσοφούν. «Γινόμαστε τέρατα, μας φοβάμαι», λέει κάποια ύστερα από ένα μικρό φονικό.
Αν αρχίσουμε να κοινωνιολογίζουμε και να λέμε ότι στης «Αγάπης μαχαιριά» αναπαράγονται στερεότυπα, μάλλον θα γίνουμε βαρετοί. Ας απολαύσουμε λοιπόν την αγριάδα στο γυαλί για να ξεχάσουμε την αγριάδα της πραγματικής ζωής.
Σχολή Παπακαλιάτη
Το «Δυο μέρες μόνο» (Mega) είναι τυπικό δείγμα της σχολής Χριστόφορου Παπακαλιάτη. Πρόκειται για ένα σίριαλ «παρεΐστικο» και ταυτόχρονα «παπακαλιατο-κεντρικό», αφού στις περισσότερες σκηνές δεσπόζει ο ερωτικά ακαταμάχητος ήρωας τον οποίο υποδύεται ο ίδιος ο σεναριογράφος (και συν-σκηνοθέτης και μουσικός επιμελητής).
Οι ήρωες είναι ωραίοι, λαμπεροί, καλοντυμένοι, σαν να έχουν ξεφύγει από τις σελίδες κάποιου λαϊφστάιλ περιοδικού. Οπως και στο «Κλείσε τα μάτια», οι μαμάδες με παιδιά της παντρειάς δεν έχουν καμία σχέση με την κλασική μαυροφορεμένη μάνα του ελληνικού σινεμά του '60, όπως ήταν η Ελένη Ζαφειρίου ή η Μαλένα Ανουσάκη. Μαμάδες με μίνι, με σφιχτούς κοιλιακούς, μαμάδες για εξώφυλλο. Μάνα «προχώ», μάνα ροκ και η τηλεοπτική μητέρα του ήρωα, η Θέμις Μπαζάκα.
Το ντεκόρ παίζει καθοριστικό ρόλο στην αφήγηση. Π.χ., εκείνος κι εκείνη δίνουν παράνομο ερωτικό ραντεβού σε μια σουίτα της Μεγάλης Βρετανίας, το οποίο φαίνεται ότι είναι το «ξενοδοχείο ημιδιαμονής» που προτιμούν τα ζευγαράκια της Αθήνας ανεξαρτήτως εισοδήματος.
Το «Δυο μέρες μόνο» είναι η αποθέωση της «ατμοσφαιρικότητας», που είναι το «ποιοτικίζον» περιτύλιγμα του τετριμμένου. Ατμοσφαιρικοί εσωτερικοί χώροι, ατμοσφαιρική μουσική, ατμοσφαιρικά πλάνα, ατμοσφαιρικά βλέμματα.
Τα σίριαλ του κ. Παπακαλιάτη δείχνουν ότι υπάρχουν και ευτυχισμένες λεσβίες, όπως υπάρχουν και σέξι παράλυτοι ή επαγγελματικά επιτυχημένοι και ποθητοί τυφλοί. Εξαρτάται από ποια γωνία το βλέπει κανείς. Η καθημερινή απόγνωση της σωματικής αναπηρίας, τα προβλήματα κοινωνικής ενσωμάτωσης και επαγγελματικής αποκατάστασης των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, τα προβλήματα της κοινωνικής απομόνωσης των ανθρώπων με σεξουαλικές ιδιαιτερότητες αποσιωπούνται ή εξωραΐζονται μέσα σε ένα βαρύγδουπο και, βεβαίως, «ατμοσφαιρικό» ναρκισσισμό.
Πόλη - χωριό και 4x4
Οι δραματικές σειρές φαίνονται να είναι υπέρ της περιφερειακής ανάπτυξης. Ολο και πιο συχνά οι ήρωες απομακρύνονται από το κλεινόν άστυ και ανακαλύπτουν την ποιότητα ζωής στην επαρχία. Φέτος έχουν την τιμητική τους η Καρδίτσα («Βέρα στο δεξί»), η Σύμη («Ιωάννα της καρδιάς»), η Μύκονος («Ερωτας»), ο νομός Χανίων («Για την Αννα» και «Της αγάπης μαχαιριά»), όμως προσφιλείς «σιριαλικοί» τόποι είναι το Ναύπλιο, το Μέτσοβο, το Γύθειο, η Σύρος, η Αράχωβα, η Μυτιλήνη και γενικά οι τουριστικές περιοχές. Με το παράπονο έχουν μείνει η Θήβα, η Αμαλιάδα, το Αγρίνιο, το Θριάσιο Πεδίο, οι πόλεις που δεν έχουν «σπα», κάστρα και διατηρητέα κτίρια.
Η εξοχή βοηθάει στην ανάπτυξη της δράσης και στην αξιοποίηση των τζιπ 4x4, που φαίνεται ότι είναι απαραίτητα για κάθε ελληνική οικογένεια, αγροτική ή αστική. Ο τηλεθεατής μπορεί να απολαύσει όμορφα τοπία, δασωμένες ραχούλες, γραφικά λιμανάκια και το «απέραντο γαλάζιο». Επιπλέον, άλλη δραματική ένταση έχει μια ερωτική σκηνή σε μια συμβατική κρεβατοκάμαρα και άλλη στον ανοιχτό ορίζοντα. Αλλη, ένας κύριος που βολτάρει νευρικά σε ένα στενόμακρο μπαλκόνι σε μια πολυκατοικία της Κυψέλης και άλλο ο «καταραμένος» ήρωας που βρίσκεται μόνος σε κάποιο μαγευτικό άλσος ή παραλία, αλλά αντί να απολαύσει τη Μητέρα Φύση, του έρχονται φλασιές από ευτυχισμένες στιγμές του παρελθόντος.
Στα σίριαλ της επαρχίας μπορούν να βολευτούν διάφοροι γραφικοί τύποι, όπως ο τρελός του χωριού, ο φιλήδονος ή φιλόσοφος βαρκάρης, τους οποίους δεν σηκώνει το κλίμα της πόλης.
Ενα σύμπαν ντιζαϊνάτο...
Πολλά δραματικά σίριαλ θυμίζουν ιλουστρασιόν περιοδικά για το σπίτι και τη διακόσμηση. Οι ήρωες, ακόμα και αυτοί που κάνουν τα πρώτα επαγγελματικά τους βήματα, κατοικούν σε νεοκλασικά αρχοντικά, νεόδμητες βίλες, κομψές μονοκατοικίες με κήπο, παραδοσιακά κτίσματα στο βουνό ή στη θάλασσα. Αραγε, τα απέκτησαν με στεγαστικό δάνειο; Τα κληρονόμησαν; Ποτέ δεν τους βλέπουμε να αγοράζουν λαχείο ή να συμπληρώνουν ένα δελτίο Προπό, αλλά πώς να έχουν το νου τους σ' αυτά τα πεζά πράγματα, όταν αντιμετωπίζουν τόσους δαίμονες από το παρελθόν, όταν τους περικυκλώνουν εκβιαστές, απαγωγείς βρεφών, πληρωμένοι ή παρανοϊκοί δολοφόνοι ή πρώην σύζυγοι και νόθα τέκνα διψασμένα για εκδίκηση;
Με εξαίρεση τη «Βέρα στο δεξί», που οι ηρωίδες της δεν φοβούνται να πιάσουν την κουτάλα και να σκύψουν πάνω από το νεροχύτη, οι πρωταγωνιστές των σίριαλ συνήθως κατοικούν σε πεντακάθαρα και τακτοποιημένα σπίτια με αχανή καθιστικά, εργονομικά έπιπλα κουζίνας και συχνά τρώνε σε ακριβά εστιατόρια και εκεί, πάνω από άψογα διακοσμημένα -και άθικτα- πιάτα της nouvelle cuisine, συζητούν τα μεγάλα προβλήματα της σχέσης τους. Θα χωρίσουν ή θα κάνουν μια νέα αρχή;
Οι ήρωες των σίριαλ συχνά πίνουν ουίσκι ή κρασί αλλά πάντα στο σωστό ποτήρι. Οταν δεν χτυπάει το τηλέφωνο ή έπειτα από μια ερωτική απογοήτευση, η ηρωίδα βυθίζεται σε μια πολυθρόνα με ένα ποτήρι στο χέρι ή ο ήρωας ατενίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη και μονολογεί: «φτου σου, κάθαρμα!»
Πηγή : Καθημερινή