Γιατί όχι "κεφαλόπονος";

[Kiwi]

Μια απορία που με βασανίζει χρόνια τώρα. ("Βασανίζει" που λέει ο λόγος, μη φανταστείτε αϋπνίες, εφιάλτες και τέτοια)

Στις σύνθετες λέξεις, το δεύτερο συνθετικό λογικά καθορίζει το κύριο θέμα και το πρώτο συνθετικό τον χαρακτηρισμό του θέματος.

Γιατί τότε οι περισότεροι πόνοι είναι ανάποδα, Πχ: πονοκέφαλος, πονόδοντος, πονόλαιμος κλπ, αλλά έχουμε και στομαχόπονο, νευρόπονο, κλπ;;;

[purple anemone]

Μήπως γιατί είναι ο πόνος που πιάνει το κεφάλι, το δόντι, το λαιμό, και όχι το αντίστροφο;
Απ' την άλλη βέβαια, γιατί λέμε στομαχόπονος και δε λέμε πονοστόμαχο θα μου πεις... μάλλον θέμα ήχου

[Kiwi]

Το "κεφαλόπονος" δεν ακούγεται άσχημα. Απλά το έχουμε συνηθίσει έτσι όπως και τα άλλα.

Το "πονοκέφαλος" από την άλλη παραπέμπει σε χαρακτηρισμό κεφαλιού και όχι πόνου. Πως λέμε "ξεροκέφαλος". Πχ μου ακούγεται μια χαρά η πρόταση: "Καλό παιδί ο Μήτσος αλλά πολύ πονοκέφαλος".

(Το κουράσαμε...)... (Αλλά αλήθεια τώρα...)

[purple anemone]

Αρχική Δημοσίευση από Kiwi (Το κουράσαμε...)... (Αλλά αλήθεια τώρα...)

Λιγάκι...
Αλλά εύλογη η απορία. Πάντως το κυρίως θέμα της σύνθετης είναι το κεφάλι (στο συγκεκριμένο παράδειγμα). Εκεί τονίζεται ο εντοπισμός του πόνου και όχι κάπου αλλού.
Κι αν το αναλύσουμε περαιτέρω θα με πιάσει κιόλας...

Κεφαλαλγία είναι ο πιο επιστημονικός όρος και είναι από το άλγος (= πόνος).
Συγκρίνοντας τις δύο περιπτώσεις, θα μπορούσαμε να πούμε πως παίζει ρόλο και η "ηχητική" της λέξης, κάτι που συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις στη γλώσσα μας.

[Naias]

...η λέξη κεφαλαλγία νομίζω ότι είναι η πιό ακριβής και δεν δημιουργεί...άλλα ερωτήματα και προβληματισμούς!
Άλλη απάντηση δεν έχω, σχετικά με τη λέξη πονοκέφαλο...

[DIONI]

απαντούν και οι λέξεις κεφαλόπονος, λαιμόπονος, δοντόπονος
αλλά δεν χρησιμοποιούνται τόσο συχνά, μάλλον για λόγους ευηχίας.

αλλά μάλλον το σωστό είναι κεφαλόπονος γιατι με την ιδια λογική λέμε ψαρόβαρκα και όχι βαρκόψαρα, πυρότουβλο και οχι τουβλόπυρο, κ.λ.π.

και για να το κουράσουμε εντελώς.... γιατι μαχαιροπήρουνο και οχι πηρουνομάχαιρο? γιατι κουταλοπήρουνα και οχι πηρουνοκούταλα κ.ο.κ.?
(αλήθεια είναι πηρούνι ή πιρούνι?)...

[purple anemone]

Αρχική Δημοσίευση από DIONI και για να το κουράσουμε εντελώς.... γιατι μαχαιροπήρουνο και οχι πηρουνομάχαιρο? γιατι κουταλοπήρουνα και οχι πηρουνοκούταλα κ.ο.κ.? (αλήθεια είναι πηρούνι ή πιρούνι?)...

α πα πα... δεν παίζεστε! κεφαλαλγία μ' έπιασε!
άλλη ώρα... άλλη ώρα!

[Easty]

Αρχική Δημοσίευση από DIONI ... και για να το κουράσουμε εντελώς.... γιατι μαχαιροπήρουνο και οχι πηρουνομάχαιρο? γιατι κουταλοπήρουνα και οχι πηρουνοκούταλα κ.ο.κ.? (αλήθεια είναι πηρούνι ή πιρούνι?)...

Μπορούμε να θεωρήσουμε εαυτούς, Κινέζους, οπότε... τι πηρούνι, τι πιρούνι... εμείς ξέρουμε από ξυλάκια!!!!

[Xenios]

Για να μην τα πάρουμε στο κρανίο, δηλαδή αν ο μη γένοιτο, σας πιάσει κανένα ποναλάκι στο κεφάλι, θα πείτε ότι έχετε κεφαλόπονο ή οδοντόπονο;

[Easty]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Για να μην τα πάρουμε στο κρανίο, δηλαδή αν ο μη γένοιτο, σας πιάσει κανένα ποναλάκι στο κεφάλι, θα πείτε ότι έχετε κεφαλόπονο ή οδοντόπονο;

(....πάντα ω μη γένοιτο.....) ωτίτιδα!!!!!!!!

[Kiwi]

Αρχική Δημοσίευση από Xenios Για να μην τα πάρουμε στο κρανίο, δηλαδή αν ο μη γένοιτο, σας πιάσει κανένα ποναλάκι στο κεφάλι, θα πείτε ότι έχετε κεφαλόπονο ή οδοντόπονο;

Τίποτα. Από εδώ και πέρα κεφαλόπονος. Το σκέφτηκα εκτενώς και θεωρώ ότι αυτό είναι το σωστό. Ετοιμάζω επιστολή στον Μπαμπινιώτη.

[tertios]

Αρχική Δημοσίευση από DIONI ................ αλλά μάλλον το σωστό είναι κεφαλόπονος γιατι με την ιδια λογική λέμε ψαρόβαρκα και όχι βαρκόψαρα, πυρότουβλο και οχι τουβλόπυρο, κ.λ.π.

Το δεύτερο συνθετικό μιας σύνθετης λέξης προσδιορίζει την έννοια, το πρώτο ειναι επιθετικός προσδιορισός

Ετσι σωστα ειναι η ψαρό-βαρκα κλπ.. Ο πονοκέφαλος και αρκετες άλλες αποτελούν (εσφαλμένες) εξαιρεσεις που επικράτησαν.

Η ίδια γλωσσικη δομή συναντάται και στην συγγενη προς την ελληνική υφή της γερμανικης γλώσσας.