Ινδοευρωπαική Συγκριτική Γλωσσολογία

[man_dy_a]

Ίσως ένας επιστημονικός κλάδος που έχει δεχθεί (εν αγνοία του) πολλές επιθέσεις από "κατά φαντασίαν" επιστήμονες οι οποίοι προσπαθούν με πλαστές πληροφορίες και μπόλικη εθνικοφροσύνη να παραπλανήσουν το αναγνωστικό κοινό.

Υπάρχουν λοιπόν οι ινδοευρωπαικές γλώσσες τις οποίες τις αναγνωρίζουμε από πολλά κοινά στοιχεία και υπάρχει ένα γλωσσολογικό ζήτημα που γεννιέται από την ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ αυτών των ινδοευρωπαικών γλωσσών.

Η συγκριτική γλωσσολογία έχει, μέσα από μια σειρά από αυστηρά κριτήρια, αναδείξει γλωσσική συγγένεια σε περιπτώσεις που οι χιλιομετρικές αποστάσεις που τις χώριζαν ήταν απίστευτα μεγάλες. Πέρα από αυτό, η συγκριτική γλωσσολογία έχει αποφανθεί για το ποιά γλωσσική ομάδα προηγήθηκε και ποια ακολούθησε.

Στον αντίποδα, έχεουμε στην ελλάδα το θλιβερό φαινόμενο, μια σειρά από λαοπλάνους να χρησιμοποιούν πλήθος από αντιεπιστημονικά επιχειρήματα και με στόχο την εθνική μας ανασφάλεια να παραπλανούν τον κόσμο.

Είμαι στην διάθεσή σας να συζητήσουμε τις όποιες ενστάσεις έχετε σχετικά με την συγκριτική γλωσσολογία και τους ινδοευρωπαίους.

[papa]

και ποιος δινει ενα ...καθισμα;;

[xymox]

εγω δεν ειμαι σε καμια διαθεση....πρωτα επειδη μαλλον την γλωσσα δεν την ξερω τοσο καλα ωστε να κανω μια τετοια συζητηση....δευτερον...επειδ� � εσυ...με το συμπαθειο...εχεις μερικα λαθακια εκει που ακομα και εγω τα βλεπω...αρα ...ειναι λιγο αστειο στην τελικη αναλυση....

μερσι, ειμαι γαιδουρα ...αλλα τι να κανουμε

[Xenios]

Δυστυχώς και στο θέμα της προέλευσης, επικρατούν ήπιες ή και ακραίες θέσεις, ένθεν και ένθεν.

Απόδειξη δεν υπάρχει, θεωρία υπάρχει και σύμφωνα με τους πιο σημαντικούς γλωσσολόγους, τείνουν να καταλήξουν στην θεωρία, που στην Ελλάδα θεμελίωσε ο Γ. Χατζιδάκις.

Η έρευνας της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας είχε εξ αρχής να αντιμετωπίσει πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά οξύνονταν συχνά ακόμη περισσότερο από εθνικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς λόγους, όπως συμβαίνει με επιστημονικά αντικείμενα - η γλώσσα είναι χαρακτηριστική περίπτωση - που έχουν εθνικές ή κοινωνικές προεκτάσεις.

Ο Καθηγητής Μπαμπινιώτης αναφέρει :

"Η προέλευση της Ελληνικής υπήρξε ένα σημαντικό θέμα που απασχόλησε τους ιστορικούς της γλώσσας. Με την ίδρυση της επιστήμης της γλώσσας, της γλωσσολογίας (το 1816) διαπιστώθηκε από τους μελετητές μια στενή δομική (γραμματική και συντακτική) και λεξιλογική σχέση της Ελληνικής με άλλες ευρωπαϊκές και μη γλώσσες: αρχικά με τη Λατινική, τη Γοτθική (αρχαία Γερμανική) και τη Σανσκριτική (αρχαία Ινδική), έπειτα με τις γερμανικές γλώσσες γενικότερα (Γερμανική, Αγγλική, Ολλανδική, Νορβηγική, Δανική, Σουηδική) με τις σλαβικές (Ρωσική, Σερβική, Πολωνική κ.α.) με την αρχαία Περσική, την αρχαία Χεττιτική, με τις ιταλικές γλώσσες, με την Αλβανική, με την Κελτική και την Ταχαρική. Αυτό οδήγησε στη λεγόμενη ινδοευρωπαϊκή θεωρία, ότι δηλ. οι γλώσσες αυτές έχουν στενή γενετική σχέση μεταξύ τους, αποτελούν ιδιαίτερη οικογένεια γλωσσών (άλλη από τις ουραλοαλταϊκές γλώσσες, τις αφρικανικές, τις ινδιάνικες, τις σημιτικές, την κινεζική, κ.λπ., που αποτελούν άλλες μεγάλες γλωσσικές οικογένειες). 'Ετσι ερμηνεύεται και η στενή σχέση που εμφανίζουν μεταξύ τους σε αντίθεση με όλες τις άλλες γλώσσες που υπάρχουν (περ. 2.700). Η θεωρία αυτή είναι στην μεγάλη πλειοψηφία παραδεκτή από τους γλωσσολόγους της ιστορικοσυγκριτικής γλωσσολογίας καθώς και από όλους τους 'Ελληνες γλωσσολόγους, με θεμελιωτή της θεωρίας στην Ελλάδα τον Γ. Χατζιδάκι."

Ο καθένας ελεύθερα μπορεί να πιστεύει ότι θέλει, ακόμα και ότι οι Έλληνες πήγαν πρώτοι στο φεγγάρι, ας μην φανατιζόμαστε όμως και ας μην προσπαθεί ο ένας να πείσει τον άλλο, παρά μόνο με την επιχειρηματολογία μας.

[Archmage]

Αρχική Δημοσίευση από man_dy_a Είμαι στην διάθεσή σας να συζητήσουμε τις όποιες ενστάσεις έχετε σχετικά με την συγκριτική γλωσσολογία και τους ινδοευρωπαίους.

Ίσως βοηθούσε να γράψεις κάτι πιο συγκεκριμένο, γιατί από το μήνυμά σου (και επειδή πρόκειται για ειδικό θέμα) δεν καταλαβαίνω ποιες είναι οι απόψεις των μεν και των δε. Πχ δεν ξέρω τι λένε οι λαοπλάνοι στην Ελλάδα

[Xenios]

Με την ευκαιρία του διαλόγου που έχουμε, ξαναδιάβασα ένα βιβλίο του Καθηγητή Μπαμπινιώτη "Συνοπτική ιστορία της ελληνικής γλώσσας" Έκδοση 1985.

Στο πρώτο μέρος (σελ. 11-54), ύστερα από μια σύντομη αναφορά τόσο στις θεωρίες των αρχαίων Eλλήνων για τη γλώσσα όσο και σε προεπιστημονικές απόψεις για την προέλευση της νέας ελληνικής και τη σχέση της με την αρχαία («αιολική υπόθεση», «αιολοδωρική θεωρία»), δίνονται βασικές πληροφορίες για τη συγκριτική γλωσσολογία, που αφορούν κυρίως την ινδοευρωπαϊκή οικογένεια γλωσσών. Oρίζεται η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα, περιγράφονται οι δύο βασικές μέθοδοι της επανασύνθεσης (εσωτερική και εξωτερική) και γίνεται αναφορά στους φωνητικούς νόμους που ερμηνεύουν τις σχέσεις μεταξύ φωνημάτων των επιμέρους ινδοευρωπαϊκών γλωσσών. Hεσωτερική επανασύνθεση εξετάζεται συστηματικότερα (σελ. 28-31) με παραδείγματα τα οποία καταδεικνύουν τη σειρά εφαρμογής ορισμένων βασικών φωνολογικών νόμων που ίσχυσαν στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής (διάκριση σε παλαιότερες και νεότερες συναιρέσεις, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί η αποβολή του μεσοφωνηεντικού *s, διάκριση σε παλαιότερες και νεότερες αντεκτάσεις, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί η τροπή α > η στην αττικοϊωνική). Στη συνέχεια, ύστερα από μια σύντομη αναφορά στις κυριότερες οικογένειες γλωσσών του κόσμου, περιγράφεται η ινδοευρωπαϊκή οικογένεια γλωσσών με αναφορά στη διάκρισή τους σε γλώσσες centum και satem, και δίνονται πληροφορίες για τις επιμέρους ομάδες και γλώσσες. (Στο υποκεφάλαιο για την ιταλική ομάδα ο συγγραφέας κάνει μια σύντομη αναφορά στη νεοελληνική κατωιταλική διάλεκτο και στις θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για την προέλευσή της. Oι χρήσιμες αυτές πληροφορίες θα είχαν κανονικά τη θέση τους σε ένα κεφάλαιο για τις νεοελληνικές διαλέκτους, βλ. παρακάτω.) Aφού θιγούν ζητήματα όπως αυτό της κοιτίδας των Iνδοευρωπαίων, ακολουθεί μια σύντομη περιγραφή της ινδοευρωπαϊκής, και κυρίως του φωνολογικού της συστήματος (χωρίς όμως να γίνεται αναφορά στη λαρυγγική θεωρία και στον πολύ διαφορετικό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει ζητήματα της ινδοευρωπαϊκής φωνολογίας· πρβ. Mπαμπινιώτης 1985, 74-85)· η περιγραφή του μορφολογικού συστήματος και ακόμη περισσότερο της σύνταξης είναι αναγκαστικά πολύ περιορισμένη.

Tο δεύτερο μέρος (σελ. 55-177) ξεκινά με τους κυριότερους φωνητικούς νόμους που διαμόρφωσαν την πρωτοελληνική γλώσσα από την ινδοευρωπαϊκή. Eπισημαίνεται ότι η διατύπωση (σελ. 58) «στον τύπο «»ῥεύσομαι το w -πρό συμφώνου- εμφανίζεται ως φωνήεν» μπορεί να οδηγήσει σε παρανόηση: το w σε αυτές τις περιπτώσεις ήταν και παραμένει ημίφωνο. Eπίσης, οι εξελίξεις των χειλοϋπερωικών φθόγγων της ινδοευρωπαϊκής (σελ. 59-60) δεν έχουν θέση μεταξύ των νόμων που διαμόρφωσαν την πρωτοελληνική, εφόσον -όπως δηλώνεται- τα σύμφωνα αυτά σε μεγάλο βαθμό διατηρούνται στη μυκηναϊκή. Στη συνέχεια παρουσιάζονται κριτικά οι απόψεις που διατυπώθηκαν για την προέλευση του προελληνικού υποστρώματος («παλαιά θεωρία του Kretschmer», «νεότερη θεωρία του Kretschmer», «θρακοϊλλυρική θεωρία του Georgiev»· σελ. 62-70)

--

Ομολογώ ότι το βιβλίο είναι μάλλον για προχωρημένους φιλόλογους, αρκετά δυσνόητο σε πολλά σημεία και κουραστικό στην απλή ανάγνωση, αλλά τα συμπεράσματα του έβγαιναν καθαρά.

Η ινδοευρωπαϊκή προέλευση είναι η πλέον λογική με βάση τα δεδομένα, φυσικά δεν μπορεί να ξέρει κανείς πριν τόσες χιλιάδες χρόνια, ποιος επηρέαζε ποιον. Η ανατολική μεσόγειος πάντως, αφ ενός διασχιζόταν με πλοιάρια, πολλές χιλιάδες χρόνια, αφ ετέρου είχαμε μετακινήσεις πληθυσμών και είναι λογικό να υπήρχε ένα σμίλεμα γλωσσών.

ΥΓ Τα σχόλια στο βιβλίο του καθηγητής Μπαμπινιώτη, ανήκουν στον φιλόλογο κ. Γιώργο Παπαναστασίου.