ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

[tertios]

Φίλοι,

Κάποιο Μαγιατικο Πρωινό του 8.000 π.Χ. ένας έλληνας ναυτικός μετέφερε απο τη Μήλο πάνω σε μια πρόχειρη σχεδία με πανί ενα πολυτιμο ορυκτο, σκληρό σαν ατσάλι, λαμπερό σαν γυαλί, τον Οψιανό στην Πελοπόννησο.

Και κάποιος απόγονός του, πήρε το πνεύμα και τη νοσταλγία της γαλανης πατρίδας και την γύρισε στη Μεσόγειο.....να μια σύντομη περιήγηση σας καταθέτω τις πιο κατω γραμμές...καλή αναζήτηση...

Τέρτιος, εγγονος του Παυσανία Περιηγητή



Σαρδηνία

Ολβία
Αποικία των Φωκαέων στη βορειοανατολική Σαρδηνία (6ος αιών). Η πόλη, όπως και το νησί, εγκατελείφθησαν το έτος 540 μετά από επιδρομές των Καρχηδονίων.

Ογρύλη
Μικρή αθηναϊκή αποικία στη νοτιοανατολική Σαρδηνία. Οικιστής της μυθολογείται ο Ογρύλος.

Κορσική

Αλαλία
Αποικία των Φωκαέων στην ανατολική Κορσική μετά από χρησμό των Δελφών. Ιδρύθηκε το έτος 566 (οικιστής ο Αργανθώνιος) και πυκνοκατοικήθηκε 20 χρόνια αργότερα μετά την υποδούλωση της Ιωνίας από τους Πέρσες, δέχθηκε όμως την επίθεση των Καρχηδονίων και Ετρούσκων, τους οποίους ο στόλος της Φωκαίας ενίκησε στη Ναυμαχία της Αλαλίας το έτος 540 αλλά με απώλεια των δύο τρίτων της δύναμής του.Μετά από αυτό η Φωκαείς εγκατέλειψαν την Αλαλία και βρήκαν καταφύγιο στο Ρήγιο, το οποίο χρησιμοποιήσαντες ως ορμητήριο κατέλαβαν τη νοτιοϊταλική πόλη Υέλην που μετωνόμασαν σε Ελέα. Γαλλικές ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Αλαλίας έφεραν στο φώς πολλά αρχαϊκά αγγεία και άλλα αντικείμενα της εποχής της Φωκαιακής παρουσίας. Κατά τη σύντομη αυτή Ελληνική παρουσία στην Κορσική, καλλιεργήθηκαν ωστόσο σε εξαιρετικό βαθμό η πολιτική (με δημοκρατική αυτοθέσμιση), οι τέχνες, η μεταλλευτική, η αμπελουργία και ελαιουργία. Μία μετέπειτα απόπειρα επιστροφής του Ελληνικού στοιχείου στο νησί, από Συρακόσιους αυτή τη φορά, απέτυχε, καθώς και αυτοί εξεδιώχθησαν από τους Καρχηδονίους (280).

Γαλλία

Μασσαλία
Στη Νότιο Γαλλία, οι Έλληνες επιχείρησαν τις πρώτες εγκαταστάσεις τους κατά τους τελευταίους Μυκηναϊκούς αιώνες και αργότερα προχώρησαν σε συστηματικό αποικισμό οι Κυμαίοι Ευβοείς, οι Ρόδιοι, αλλά κυρίως οι Φωκαείς με τις δυνατές πεντηκοντόρους τους. Οι Ρόδιοι ίδρυσαν τον 7ο αιώνα την πόλη Ρόδο στις εκβολές του ποταμού Ροδανού (σημερινό Σαιν Μπλαιζ) και οι Φωκαείς τη Μασσαλία (δυτικά του σημερινού Σαιν Μπλαιζ), περί το έτος 600.

Ιδρύθηκε γύρω στο έτος 600 από Φωκαείς και συνετέλεσε στον εκπολιτισμό των Γαλατών οι οποίοι διδάχθηκαν την αστική ζωή, τη νομοθεσία και την ελαιουργία και αμπελοκομία. Οικιστής ήταν ο Πρώτης, μετά από συμβουλή της Θεάς Αρτέμιδος Εφεσίας, η οποία γι' αυτό τιμήθηκε ως πολιούχος Θεά της νέας πολεως (άλλες μεγάλες λατρείες μαρτυρούνται εκείνες του Θεού Απολλωνος Δελφίνου και της Θεάς Μασσαλίας, δηλαδή της προσωποποιηθείσας ιδέας της πόλεως.
Η επαφή των Ελλήνων με τους αυτόχθονες (Γαλάτες Λύγουρες) υπήρξε άριστη από την πρώτη κιόλας στιγμή, καθώς ο Πρώτης νυμφεύθηκε την θυγατέρα του βασιλέως Νάαν.
Με αφετηρία την «ελαιόφυτο και κατάμπελο» (Στράβων Δ179) Μασσαλία, οργανώθηκε τις επόμενες δεκαετίες εκτεταμμένη εποίκιση της Γαλατίας και της Ισπανίας.
Η πόλη απέκτησε μεγάλη δύναμη και πλούτο, ίδρυσε μάλιστα και δικό της Θησαυρό στους Δελφούς, και έγινε κέντρο πολλών εξερευνητικών ταξιδιών προς τη Βόρειο Ευρώπη. Ο Ευθυμένης, βγήκε με το πλοίο του εκτός των Ηρακλείων Στηλών και εξερεύνησε τη Βόρειο Θάλασσα και τις «εξωτερικές» ακτές της Αφρικής, συνέγραψε δε το βιβλίο «Περίπλους της Έξω Θαλάσσης».
Το πολίτευμα της πόλεως ήταν Τιμοκρατικό και κατά τον 3ο αιώνα μαρτυρείται η βουληφορία μέσω μίας «Συνελεύσεως των Εξακοσίων». Η Μασσαλία ίδρυσε μεταξύ 480 και 350 πλήθος μικρότερων αποικιών (Νίκαια, Αντίπολις, Στοιχάδες, Ταυρόεις, Ολβία, Κιθαρίστα, Αθηνόπολις, Ροδανουσία, Θηλίνη, Αγαθή, Ρόδα, Αλωναί, Λευκάτας, Ηράκλεια κ.ά.), αποκόπηκε όμως εμπορικώς μετά τη Ναυμαχία της Αλαλίας (540) εξαιτίας της πλήρους κυριαρχίας των Καρχηδονιακών πλοίων στη Δυτική Μεσόγειο. Νέα άνθιση γνώρισε η Μασσαλία μετά την καταστροφή των Καρχηδονίων στη Σικελία το έτος 480 που εξουδετέρωσε την παρουσία τους στη Γαλατία και Ισπανία και έδωσε την ευκαιρία τους Έλληνες να κυριαρχήσουν πλήρως έως το έτος 350. Αργότερα οι Μασσαλιώτες συνήψαν συμμαχία με τους Καρχηδόνιους και επιπροσθέτως το χερσαίο εμπόριό τους έφθασε έως τις Σκανδιναβικές χώρες και την Ελβετία. Τον 4ο αιώνα (περ. 326 - 321), ο Μασσαλιώτης Πυθεύς, απόγονος του Ευθυμένους, επέρασε τις Ηράκλειες Στήλες και έφθασε στην «Έσχατη Θούλη» (τη σημερινή Ισλανδία).
Μεγάλη ακμή γνώρισε η Μασσαλία επί Ρωμαιοκρατίας, αφού διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τη Ρώμη από τον 4ο κιόλας αιώνα, οι δε Ρωμαίοι αφιέρωσαν χρυσό αγγείο στο Θησαυρό των Μασσαλιωτών στους Δελφούς μετά τη νίκη τους επί των Βήϊων ( 396 ). Στη διάρκεια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας η Μασσαλία ήταν η τρίτη σε ακμή πόλη μετά τη Ρώμη και τις Συρακούσες. Στο Β Καρχηδονιακό Πόλεμο ήταν σύμμαχος της Ρώμης, ο δε Αννίβας, διερχόμενος από την περιοχή δεν τόλμησε καν να πλησιάσει την πόλη, φοβούμενος την ισχυρή της άμυνα. Η Μασσαλία γνώρισε την παρακμή μετά την πτώση του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους και την αρχή του Μεσαίωνα.

Μόνοικος
Αποικία των Φωκαέων, όπου σήμερα το Πριγκηπάτο του Μονακό. Ιδρύθηκε το έτος 600 και είχε Ιερό του Ηρακλέους Μονοίκου, λατρεία με στοιχεία από την παράδοση των αυτοχθόνων Γαλατών που αφηγείτο ένα πανάρχαιο πέρασμα του Έλληνος ημιθέου από εκείνη την περιοχή.

Νίκαια
Αποικία των Μασσαλιωτών, ιδρυθείσα τον 5ο αιώνα (σημερινή Nice). Η Νίκαια λαμπρύνθηκε ιδιαίτερα από τους Ρωμαίους της εποχής του Αυγούστου.

Αντίπολις
Αποικία των Μασσαλιωτών, ιδρυθείσα τον 5ο αιώνα (σημερινή Αντίμπ, ανατολικά των Καννών), σε εξαιρετική θέση με φυσικό λιμένα. Υπήρξε η πρώτη Ελληνική πόλη της Γαλατίας στην οποία οι Ρωμαίοι απένειμαν το JusItalicum και τον τίτλο της αυτόνομης πολιτείας (Municipium).

Ολβία
Αποικία των Μασσαλιωτών, ιδρυθείσα τον 5ο αιώνα (σημερινό Σαιν Πιερ Ντ' Αλμανίρ), ομώνυμη της αποικίας των Φωκαέων στη Σαρδηνία. Έχουν βρεθεί ερείπια της πόλης και ένας πέτρινος τετράπλευρος περίβολος πλευράς μήκους 200 μ.


Ισπανία
Στην Ισπανία, οι Έλληνες επιχείρησαν τις πρώτες εγκαταστάσεις τους κατά τους τελευταίους Μυκηναϊκούς αιώνες και αργότερα προχώρησαν σε συστηματικό αποικισμό οι Κυμαίοι Ευβοείς, οι Ρόδιοι, αλλά κυρίως οι Φωκαείς με τις δυνατές πεντηκοντόρους τους.
Οι Ρόδιοι ίδρυσαν τον 7ο αιώνα την πόλη Ρόδα στη Βόρειο Ισπανία, κάτω από τα Πυρηναία. Οι Έλληνες παρέμειναν στα παράλια μόνον της Ιβηρικής και δεν επεχείρησαν εισβολές στο εσωτερικό της χώρας. Τους ενδιέφερε άλλωστε το εμπόριο και όχι οι κατακτήσεις.
Παρ' όλα αυτά, οι αυτόχθονες πρόθυμα αναμείχθηκαν μαζί τους και δέχθηκαν τις Ελληνικές επιρροές.

Πυρηναία
Αποικία των Φωκαέων στους πρόποδες της ομώνυμης οροσειράς,
κοντά στη θάλασσα.

Ρόδη
Αποικία του 7ου αιώνος των Ροδίων στο σημείο της σημερινής πόλεως Rosas. Η πόλη λαμπρύνθηκε τον 5ο αιώνα, όταν πέρασε στον έλεγχο των Μασσαλιωτών.

Εμπόριον
Αποικία των Φωκαέων του έτους 600 περ. νοτίως της πόλεως Πυρηναία, στην οποία αναμείχθηκαν οι αυτόχθονες πληθυσμοί (Ίβηρες) και οι Έλληνες. Απέκτησε μεγάλο πλούτο διαχειριζόμενη τα μεταλλεία του όρους των Πυρηναίων.

Καλλίπολις
Αποικία του 6ου αιώνος στις ακτές της Καταλωνίας, βορείως των εκβολών του ποταμού Λοβραγάτ. Οικιστές υπήρξαν Φωκαείς ναυτικοί. Κατά τον 5ο και 4ο αιώνα αναδείχθηκε σε μεγάλο εμπορικό κέντρο και σε λίγο έγινε στόχος των Καρχηδονίων, οι οποίοι την κατέλαβαν το έτος 236 και την μετωνόμασαν σε Βάρκινο (σημερινή Βαρκελώνη). Η Καλλίπολις απελευθερώθηκε αργότερα από τους Ρωμαίους και γνώρισε νέα μεγάλη ακμή και ευημερία υπό το όνομα JuliaAugustaFavenciaPaternaBarcino. Κατά την Μεσαίωνα χρησιμοποιήθηκε ως πρωτεύουσα των Βησιγότθων.

Ελίκη
Πόλη Ιβήρων και Ελλήνων (περ. 600) σε περιοχή που αποδεδειγμένα κατοικείτο από το 5.000, εκεί που σήμερα στέκει η πόλη Elche (20 χλμ. από το Αλικάντε = Άκρα Λευκή). Εκεί βρέθηκε το 1897 η περίφημη πέτρινη προτομή της «Ιέρειας του Έλτσε», απεικόνιση εντόπιας ιέρειας με την τελετουργική της στολή. Η Ελίκη κατεστράφη από τους Καρχηδονίους, αλλ' επανιδρύθηκε από τους Ρωμαίους ως IuliaIlliceAugusta, και απήλαυσε επί 3 περίπου αιώνες μία ευδαίμονα και ειρηνική ζωή. Το 5ο αιώνα κατελήφθη από τους χριστιανούς Βησιγότθους που κατέστρεψαν όλα τα Εθνικά της μνημεία, αγάλματα και Ιερά και τη μετέτρεψαν σε έδρα Επισκόπου.

Ζάκανθα
Αποικία πιθανόν των Ζακυνθίων, στη θέση του σημερινού Σάγουντον.

Μαινάκη
Αποικία των Φωκαέων, ιδρυθείσα γύρω στο 600 στη θέση της σημερινής Velez-Mαlaga. Την κατέστρεψαν οι Καρχηδόνιοι το έτος 500.

Κάλπη
Η δυτικότερη επί ευρωπαϊκού εδάφους αποικία των Φωκαέων.

Ηράκλειες Στήλες
Η πρώτη ιστορικώς καταγεγραμμένη (Ηρόδοτος Δ 152) μαρτυρία πλεύσεως των Ελλήνων εκτός των Ηρακλείων Στηλών (νύν Στενών του Γιβραλτάρ) χρονολογείται τον 8ο με 7ο αιώνα (με κυβερνήτη του πλοίου τον Κωλαίο τον Σάμιο) και αργότερα (6ος αιών) επανέλαβε το τόλμημα ο Μασσαλιώτης Ευθυμένης που βγήκε με το πλοίο του εκτός των Ηρακλείων Στηλών και εξερεύνησε τη Βόρειο Θάλασσα και τις «εξωτερικές» ακτές της Αφρικής, συνέγραψε δε το βιβλίο «Περίπλους της Έξω Θαλάσσης»..

Βόρειος Αφρική

Τίγγις, Τιγγενίς
Αποικία των Φωκαέων, η δυτικότερη Ελληνική αποικία επί του βορειοαφρικανικού εδάφους, όπου η σημερινή Ταγγέρη. Για την εγκατάστασή τους οι άποικοι πρέπει να απώθησαν δια των όπλων προγενέστερους Φοίνικες αποίκους. Με την Τιγγενίδα, οι Φωκαείς κυριαρχούσαν πλήρως στη διάρκεια του 6ου αιώνος στα στενά των Ηρακλείων Στηλών (Γιβραλτάρ). Αργότερα, η Τιγγενίς κατελήφθη από τους Φοίνικες και έγινε εμπορικό κέντρο των Καρχηδονίων.