Οι εραστές της γραφής

[Xenios]

«Δεν ξέρω ποιος υπέροχος νους ανακάλυψε το μολύβι. Ας είναι ευλογημένος. Μ' αρέσει η μυρωδιά του μολυβιού. Το ελικοειδές άνθος που βγάζει η ξύστρα. Το χρατς χρατς πάνω στο χαρτί, αν είναι σκληρό το μολύβι, η γομολάστιχα για να σβήνει τα λάθη».

Τρυφερές σκέψεις του ποιητή Μάνου Ελευθερίου στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης, των σύγχρονων διαδικτυακών e-mails και sms επι-κοινωνιών. Το χαρτί φθίνει, το γραπτό κείμενο απειλείται, κάποιοι εραστές του χειρογράφου, όμως, δεν απομακρύνονται από την υλικότητα και την καταγωγική ηδονή της παραδοσιακής τεχνικής.

Σε αρκετά ταχυδρομεία ο όγκος επιστολών σημείωσε πτώση από 5% έως και 10%. «Σύμφωνα μάλιστα με αναλυτές, ίσως χαθεί έως και το 50% του όγκου των διακινούμενων επιστολών μέσα στην επόμενη δεκαετία», μας λέει ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΤΑ, Χρήστος Βαρσάμης.

Ο Κώστας Σκανδαλίδης, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος από τις τελευταίες τάξεις του εξατάξιου Γυμνασίου γράφει με ατονικό σύστημα, μας λέει: «Τα γράμματα μικρά, πυκνά, στρογγυλά, καλλιγραφικά. Τι να το κάνω το κομπιούτερ; Δεν έχει ψυχή, μολύβι, γομολάστιχα, έμπνευση, προσωπική σφραγίδα. Το χρησιμοποιούν άλλοι για μένα, και καλά μάλιστα. Το χρησιμοποιώ κι εγώ για θέματα τεχνικά ή ρουτίνας. Να ξυπνώ χαράματα, να φτιάχνω ελληνικό καφέ με ταχίνι, να κάθομαι πάνω από το καρέ χαρτί με το μαρκαδοράκι μου. Πετάει ο νους μου και γεμίζει η ψυχή μου ιδέες που γεννιούνται. Αν είμαι και στο νησί μου αντικρίζοντας το πέλαγος, υπέρτατη χαρά, που κάποια στιγμή φθάνει και στο όριο της δημιουργίας».

Χειρωνακτική τέχνη

Εξαρτημένος από τον τρόπο γραφής με πένα και μελάνι, δηλώνει ο ποιητής και δοκιμιογράφος Δημήτρης Κοσμόπουλος. Με μάνα δασκάλα, από νωρίς ασκήθηκε στην καλλιγραφία «με κονδυλοφόρο και καλαμάρια βαθέος μπλε, αλλά και μαύρου μελανιού, κομψότατα της φίρμας "Μενούνος". Η σκέψη καταργείται μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή. Αντιλαμβάνομαι τη γραφή ως χειρωνακτική τέχνη. Το μελάνι δίνει άλλη θερμοκρασία και υγρασία στις λέξεις. Ο Σεφέρης κάποτε γύριζε μανιωδώς νύχτα για να βρει μελάνι σέπια, γιατί του 'χε τελειώσει».

Για τον εκδότη Θανάση Καστανιώτη, το να γράφεις με μολύβι καλοξυσμένο ή με στυλό διαρκείας, ή ακόμα με πένα, είναι μια διαδικασία τόσο δημιουργική όσο και απολαυστική. «Το χαρτί, το χέρι και το μολύβι συναποτελούν μια τριάδα που μετουσιώνει οποιαδήποτε σκέψη σε γράμματα, σε μαγικά σύμβολα, που συγκινούν τους μυημένους στη γραφή, στην ανάγνωση, στη λογοτεχνία και στο βιβλίο γενικότερα. Πρόκειται για μια διαδρομή του μυαλού και του αισθήματος, που ο δρόμος προς τη γραφή μόνο με το χέρι και το χαρτί την κάνει μοναδική».

«Η νεολαία έχει άλλες συνήθειες επικοινωνίας», μας λέει ο Πέτρος Φραγκίσκος, που διατηρεί κατάστημα με είδη γραφής. «Εμείς έχουμε σταθερό κοινό, που αγοράζει χαρτιά, μελάνια, στυλό, πένες, είδη αλληλογραφίας».

«Η αφετηρία μου είναι πάντοτε το κείμενο, η γραφή», έλεγε ο συγγραφέας-ποιητής και καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, Δημοσθένης Δαββέτας. «Με αυτήν ανακάλυψα τον κόσμο, όχι με την εικόνα. Οταν γράφουμε, αφήνουμε τα χαραγμένα ίχνη του πολιτισμού». *

Πηγή και πλήρες αναλυτικό άρθρο με αναφορές στην Ελευθεροτυπία

Σχόλιο : Κοντεύω να ξεχάσω πως γράφουν ... κάνω τα πάντα στους υπολογιστές μου, επιτραπέζιο φορητό παλάμης ή κινητό. Ακόμα και σημειώματα απλά ή με τηλέφωνα ή την λίστα για τα ψώνια, την γράφω στους υπολογιστές μου.

Λατρεύω το γράψιμο με τις πένες υγρού μελανιού, τις οποίες λατρεύω και έχω μπόλικες φτηνές και ακριβές, μου αρέσει το μολύβι και μεθάω κάθε φορά που το ξύνω και μυρίζω το ξύλο, αλλά ... ήμουν ένας κακογράφος... Οι καθηγητές μου με κυνηγούσαν να τους πω τι είχα γράψει Όλα μου τα γραπτά μου, θυμίζουν ιατρικές συνταγές

Φυσικά όταν θέλω κάνω καλά γράμματα, αλλά δεν θέλω πολύ συχνά.

Αυτός είναι ο λόγος που τώρα τα κάνω όλα με υπολογιστή. Εκεί είμαι πολύ ευανάγνωστος, ε;

[justin]

Πένες και μολύβια, μ' αυτά γράφω, συνήθως πάνω στα σταυρόλεξα στα περιθώρια των εφημερίδων. Πολλές φορές όταν σ’ αυτό που γράφω βρίσκω την ρίμα της ικανοποίησης, έτσι για να το διασκεδάσω χρησιμοποιώ ένα δώρο από τα παλιά την χρυσή πένα ''Χ'' καλλιγραφία δηλαδή, ε καμιά φορά βρίσκω και κάποια περισπωμένη.
Η αναγκαστική μεταφορά στον υπολογιστή έχει όμως και τη χάρη της, δηλαδή το να γράφεις παίζοντας με τα ουράνια τόξα…

Τώρα το να γράφεις λογοτεχνικά κείμενα με τις ώρες, η χειρωνακτική τέχνη μένει γλυκιά ανάμνηση, ο υπολογιστής έγινε αναντικατάστατο εργαλείο.