Εμφάνιση ενός μόνο μηνύματος
  #43  
Παλιά 09-03-09, 23:57
Deltatango Ο χρήστης Deltatango δεν είναι συνδεδεμένος
Banned
 

Τελευταία φορά Online: 10-05-09 08:18
Φύλο: Άντρας
Ο Ipuwer δεν εντυπωσίασε τους συνομιλητές, αλλά οι εμφανίσεις του “Συνδρόμου” ανήλθαν προ ολίγου στις 728 και έτσι για χάρη των αναγνωστών θα παραθέσω και το άλλο κείμενο, για το οποίο έκανα λόγο σε προηγούμενο μήνυμα.

Απαραίτητη πληροφορία, για να γίνει κατανοητός ο λόγος για τον οποίο γίνεται αναφορά στο συγκεκριμένο κείμενο, είναι ότι η λέξη ba είναι πανάρχαια και μόνον προς το τέλος της ζωής της απέκτησε την έννοια ψυχή. Αρχικά αποτελούσε το όνομα ενός ατόμου το οποίο παρίστατο κατά την Κρίση, ήταν γνωστό ως “Μάρτυρας” (αναφέρεται και από τον Πλάτωνα) και ο ρόλος του ήταν να υποστηρίζει τον κρινόμενο κατά την διαδικασία.

Η εμπλοκή του Συνδρόμου της κουλτούρας του ασυνείδητου στο συγκεκριμένο κείμενο, έγκειται στο γεγονός ότι οι αιγυπτιολόγοι επιμένουν να αποδίδουν την λέξη ba ως ψυχή αδιακρίτως (αν και ο μεν Jan Assmann γράφει ότι “ba is an enigmatic concept,” η δε Maria Carmela Betró ότι «the egyptian concept of ba, we incorrectly translate as “soul” και η Myriam Lichtheim αφήνει την λέξη αμετάφραστη).

Στο κείμενο λοιπόν αυτό, στο οποίο ο μεν J.A.Wilson έχει δώσει τον τίτλο: “Μια διένεξη επί του θέματος της αυτοκτονίας”, ή δε Miriam Lichtheim: “Η διένεξη μεταξύ ενός ανθρώπου και του ba του”, κύριο πρόσωπο είναι ένας τέτοιος μάρτυρας.
Το κείμενο είναι γραμμένο σε πάπυρο που χρονολογείται στο Μέσο Βασίλειο (~2000-1800) και πρόκειται για έναν διάλογο μεταξύ του μέλλοντα να κριθεί και του ba του, λίγο πριν από την Κρίση.

Είναι πράγματι ένα κείμενο μοναδικό. Επειδή όμως οι μεταφραστές θεωρούν ότι ο κρινόμενος συνομιλεί με την ψυχή του, έχουν μεγάλες δυσκολίες στην απόδοσή του. Για να αντιληφθείτε πλήρως την κατάσταση παρατίθεται ένα μέρος από τις πληροφορίες που παρέχει για το κείμενο η Miriam Lichtheim:

Αυτό το φημισμένο κείμενο έχει διασωθεί σε ένα μοναδικό χειρόγραφο το οποίο χρονολογείται στην 12η Δυναστεία. Το πρώτο τμήμα λείπει. Στην παρούσα του κατάσταση αποτελείται από 155 κάθετες στήλες οι οποίες διακόπτονται από διάφορα κενά. Πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολη και ενδιαφέρουσα εργασία η οποία έχει προκαλέσει σοβαρές διαμάχες

Η σύντομη περιγραφή της υπόθεσης κατά την Μ.L είναι η εξής:

Ένας άνθρωπος που υποφέρει στη ζωή του λαχταράει τον θάνατο. Εκνευρισμένο από τα παράπονά του το ba του απειλεί να τον εγκαταλείψει. Η απειλή αυτή τρομοκρατεί τον άνθρωπο διότι η εγκατάλειψή του από το ba σημαίνει γι αυτόν ολοσχερή αφανισμό, αντί της ανάστασης και της αιώνιας ευδαιμονίας που οραματίζεται. Εκλιπαρεί, λοιπόν, το ba του να μείνει μαζί του και να μην του εναντιώνεται στην επιθυμία του να πεθάνει…

Η σύντομη περιγραφή της υπόθεσης όπως την αντιλαμβάνεται ο J.A.Wilson είναι η ακόλουθη:

Αυτό το αξιόλογο κείμενο περιέχει την διένεξη μεταξύ ενός ανθρώπου, ταλαιπωρημένου από την ζωή, και της ίδιας της ψυχής του. Επειδή ο άνθρωπος βρίσκει την ζωή ανυπόφορη σκέφτεται την αυτοκτονία. Η ψυχή του αμφιταλαντεύεται, κατ’ αρχήν συμφωνεί, αλλά μετά θεωρεί ότι η αυτοκτονία θα του στερήσει τις νεκρώσιμες τελετές που θα προσέφεραν οι οικείοι του, μετά προτείνει μια ζωή εφήμερων απολαύσεων και τελικά συμφωνεί να παραμείνει μαζί του έτσι κι αλλιώς.

Το κείμενο αρχίζει ως εξής:

Άνοιξα το στόμα μου προς τον ba μου για να απαντήσω σε όσα είχε πει:
«Αυτό παραείναι για μένα σήμερα! Που ο ba μου δεν θέλει πια να μιλάει μαζί μου. Είναι πράγματι πολύ σοβαρό, χωρίς υπερβολές.
Είναι σαν να με εγκαταλείπει. Ας μην φύγει ο ba μου.
Ορίστε, ο Ba μου με αδικεί (με παραπλανεί), δεν τον ακούω,


Μόνο παράφρων θα μπορούσε να κάνει τέτοιο διάλογο με την ψυχή του, αλλά αυτό δεν λαμβάνεται υπόψη αφού οι αιγυπτιολόγοι δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν όλα τα ταφικά κείμενα μαγικά ξόρκια (το συγκεκριμένο δεν αποτελεί μέρος της Βίβλου των Νεκρών).

Με σπρώχνει προς τον θάνατο πριν της ώρας μου.
Wilson: draws me on toward death before I have come to it….
Lichtheim: drags me toward death before I come to it….


Με τον στίχο αυτόν καθίσταται φανερό ότι ο άνθρωπος δεν επιθυμεί τον θάνατο, αντιθέτως είναι εκείνο ακριβώς που προσπαθεί να αποφύγει.

Ο συγκεκριμένος ba θεωρεί πως ο κρινόμενος δεν είναι αρκετά ‘αγνός’ (Η αθλιότητά μου είναι μεγάλη, παραδέχεται ο ίδιος) για να επιβιώσει της Κρίσης και για τον λόγο αυτό δεν είναι διατεθειμένος να παραστεί σ’ αυτήν. Έχει απελπιστεί και δεν ενδιαφέρεται να συνεχίσει την προσπάθεια. «Ήρθα σ’ αυτόν, και με σπρώχνει πάνω στις φλόγες να με κάψει», λέει ο κρινόμενος ο οποίος βασίζεται στην βοήθειά του. O ba όμως τον προδίδει και ο κρινόμενος που καταλαβαίνει ότι έτσι είναι καταδικασμένος του λέει:

Ας με κρίνει ο Θωθ που εξευμενίζει τους θεούς.
Ας με υπερασπιστεί ο Khonsu που καταγράφει την αλήθεια.
Ας ακούσει την ομιλία μου ο Ρα που κυβερνάει το πλοίο του ήλιου.


Του λέει δηλαδή: «Άσε τουλάχιστον τον Θωθ να με κρίνει» εννοώντας πως ίσως εκείνος καταφέρει και πείσει τους θεούς. «Αν με καταδικάσεις εσύ εκ των προτέρων, οι θεοί δεν θα κάνουν τον κόπο να ασχοληθούν μαζί μου».

Αν οι μεταφραστές δεν δέχονταν ανεπιφύλαχτα ότι ο κρινόμενος επιθυμεί διακαώς να φτάσει στην Δύση (τον τόπο κατοικίας των θεών, όπου κατέληγαν οι κριθέντες αγνοί) θα έπρεπε να απορούμε με την άποψή τους, ότι δηλαδή ο άνθρωπος θέλει να πεθάνει, την στιγμή που το κείμενο, σύμφωνα με τις αποδόσεις τους, μας βεβαιώνει για το αντίθετο. Είναι όμως πεπεισμένοι ότι Δύση είναι o Κάτω Κόσμος, ο Κόσμος των Νεκρών και έτσι προσπαθούν να αναγκάσουν το κείμενο να προσαρμοστεί στην άποψη αυτή. Μια πρόταση της 32ης ή 33ης στήλης αποδίδεται από τον J.A.Wilson ως:

Thou art concerned with [living] like a possessor of wealth! Ανησυχείς για την ζωή σαν κάποιος που κατέχει πλούτη.

Η απόδοση αυτή έχει μεν λογικό νόημα αλλά ασυμβίβαστο με τα προλεγόμενα του μεταφραστή περί τάσεων αυτοκτονίας. Στην απόδοση της Miriam Lichtheim, η οποία ακολουθεί, το λογικό νόημα θυσιάζεται προκειμένου η πρόταση να συμφωνήσει με την άποψη ότι ο άνθρωπος θέλει να πεθάνει:

What do you gain by complaining about life like a man of wealth?Τι κερδίζεις παραπονούμενος για την ζωή σαν ένας άνθρωπος του πλούτου;

Ο ba τελικά συμφώνησε να παραστεί κατά την Κρίση. Το έργο κλείνει με λόγια που λέει ο ba, αλλά η προκατάληψη των μεταφραστών δεν μας επιτρέπει, προς το παρόν, να μάθουμε τι πράγματι θεωρούσε ο άντρας ότι θα είχε να του πει ο ba.

Μεταφρασμένο σωστά, το έργο αυτό θα ήταν ικανό να μας αναγκάσει να αναθεωρήσουμε όσα πιστεύουμε για το παρελθόν μας.
Απάντηση με παράθεση