Γιατί επιμένεις να μας λες ότι ήρθες να μας διαφωτίσεις και να μας μάθεις άγνωστα πράγματα που μας είναι δυσάρεστα.
|
Αυτό το έχω ξανακούσει, αλλά είναι πολυ αργά πλέον για να διορθωθώ. Συγνώμη!
Χάρηκα που μετέφερες την συζήτησή μας σε διαφορετικό θέμα διότι κατάλαβα ότι ενοχλούνταν οι υπόλοιποι και ήθελα να προτείνω ένα θέμα με τίτλο «Πως και/ή πότε εμφανίστηκε η περί Θεού ιδέα». Έχεις πείρα και με πρόλαβες!
Ελπίζω να βρεις και την υπομονή να με ακούσεις μέχρι να σε πείσω ότι δεν έχω καμία σχέση με τα έντυπα και τα πρόσωπα που ανέφερες.
Ομολογώ ότι απ’ όταν διάβασα για την συμπεριφορά των φιλοσόφων απέναντι στα Ομηρικά έπη, έπαψα να τους συμπαθώ. Έχω διαβάσει το έργο του Πλάτωνα, επειδή μας μεταφέρει θησαυρούς προφορικής παράδοσης, αλλά όχι του Αριστοτέλη.
Έχω κρατήσει εκείνες από τις απόψεις του Πλάτωνα περί ψυχής που με εντυπωσίασαν. Τις έχω πρόχειρες και τις παραθέτω:
«Ύστερα απ' αυτό είμαστε αναγκασμένοι να δεχτούμε επίσης πως η ψυχή είναι αιτία όλων των πραγμάτων, του καλού και του κακού, του ωραίου και του άσχημου, του δίκιου και του άδικου και όλων των αντιθέτων...
Τώρα πόσες ψυχές υπάρχουν; Μια ή περισσότερες; Θα απαντήσω εγώ για λογαριασμό σας, περισσότερες.
Όπως και να έχει το πράγμα δεν μπορεί να είναι λιγότερες από δυo - εκείνη που κάνει το καλό και η αντίθετή της». (Νόμοι 896d)
Ο Διάλογος "Φαίδων" περιγράφει την τελευταία ημέρα της ζωής του Σωκράτη και η συζήτηση έχει βασικό θέμα την ψυχή. Εκεί περιγράφονται τα ποτάμια που καταλήγουν στο Άδη, οι κατευθύνσεις τους, οι λειμώνες (τους οποίους ειρωνεύεται ο Διόδωρος ο Σικελιώτης*), η τοποθεσία όπου περιμένουν όσες ψυχές πρόκειται στην επόμενη ενσάρκωσή τους να πάνε σε ζώα, και όλες οι σχετικές λεπτομέρειες. Μετά από αυτήν την περιγραφή όμως, ο Πλάτων, προς τιμήν του, μας λέει ότι:
Το να επιμένει κανείς βέβαια ότι τα πράγματα έχουν όπως εγώ περιέγραψα
δεν ταιριάζει σε άνθρωπο που έχει μυαλό. Ότι όμως αυτά ή παρόμοια ισχύουν για τις ψυχές μας και τους τόπους διαμονής τους (εφόσον βέβαια η ψυχή είναι, απ’ ότι φαίνεται, αθάνατη) είναι, κατά την άποψή μου, κάτι που πρέπει και αξίζει να διακινδυνεύσει κανείς πιστεύοντας ότι έτσι έχουν τα πράγματα. (Φαίδων, 114d)
Διόδωρος Σικελιώτης:* Όσο για την τιμωρία των ασεβών στον `Άδη και τους "λειμώνες" των ευσεβών και τις φανταστικές αντιλήψεις που κυκλοφορούν ανάμεσα στους πολλούς, που δεν είναι παρά πλάσματα της φαντασίας, τα εισήγαγε ο Ορφέας κατ' απομίμηση των αιγυπτιακών ταφικών εθίμων. (Α 96,5)
Είχα ετοιμάσει την αρχή του θέματος που ανέφερα προηγουμένως. Θα την παραθέσω και αν την βρεις ενδιαφέρουσα την συνεχίζουμε.
Όσο για τον συνάδελφο, φίλο ή γνωστό σου, που έχει διαβάσει την Βίβλο των Νεκρών, ευχαρίστως θα του στείλω μερικές σελίδες τυπωμένες όπου με αποσπάσματα από τα ιερογλυφικά κείμενα – με λέξη προς λέξη μετάφραση των ιερογλυφικών- θα προσπαθήσω να δικαιολογήσω την θέση μου. Γιατί δηλαδή θεωρώ τις μεταφράσεις απαράδεκτες. Δεν θα χρειαστώ περισσότερες από δυο-τρεις ημέρες
O αιγυπτιολόγος Ε.Α.Wallis Budge (1857-1934) παραθέτει στο βιβλίο του “The Egyptian Book of the dead” μια συλλογή αποσπασμάτων από αιγυπτιακά (ιερογλυφικά) κείμενα την οποία πραγματοποίησε ο επίσης αιγυπτιολόγος Heinrich Karl Brugsch. Μερικά από αυτά τα αποσπάσματα είναι τα παρακάτω:
Ο Θεός είναι ένας και μοναδικός και κανένας άλλος δεν υπήρξε μ' αυτόν.
Ο Θεός είναι ο Ένας, ο Ένας που δημιούργησε τα πάντα.
Ο Θεός είναι ο αιώνιος Ένας. Είναι αιώνιος και άπειρος.
Ο Θεός είναι αλήθεια, και ζούσε και τρεφόταν με την αλήθεια.
Ο Θεός είναι ζωή και μέσω αυτού έζησε ο άνθρωπος. Έδωσε την ζωή στον
άνθρωπο.
Ο Θεός έχει φτιάξει το σύμπαν, και έχει δημιουργήσει τα πάντα που υπάρχουν
μέσα σ' αυτό.
Είναι ο δημιουργός των πάντων σ' αυτόν το κόσμο, και όσων υπήρξαν, και
όσων υπάρχουν και όσων θα υπάρξουν.
Ο Θεός είναι οικτίρμων γι' αυτούς που τον σέβονται, και ακροάται όσους τον
καλούν.
Ο Θεός γνωρίζει όσους τον αναγνωρίζουν, ανταμείβει όσους τον υπηρετούν και προστατεύει όσους τον ακολουθούν.
Ο Θεός είναι πατέρας και μητέρα, ο πατέρας των πατέρων, και η μητέρα των
μητέρων. Γέννησε αλλά ποτέ δεν γεννήθηκε. Παρήγαγε αλλά ποτέ δεν
παρήχθη. Δημιούργησε αλλά ποτέ δεν δημιουργήθηκε. Είναι ο πλάστης
της μορφής του και ο δημιουργός του σώματός του.
Ο Θεός είναι Ύπαρξη. Υπάρχει χωρίς να αυξάνεται και χωρίς να μειώνεται.
Πολλαπλασίασε τον εαυτό του εκατομμύρια φορές. Είναι πολύμορφος και
πολύπλευρος.
Ο σύγχρονος Γερμανός αιγυπτιολόγος Jan Assmann, γράφει σχετικά (Από μετάφραση στα αγγλικά του βιβλίου του «The search for God in ancient Egypt» σ. 191):
Η καθαρά “Άμμων” πλευρά του τοπικού θεού και η καθαρά “Ρα” πλευρά του Θεού-Ηλιου ενώθηκαν με την ιδέα του ανώτατου όντος, η οποία είχε ήδη εμφανιστεί στα αποσπάσματα θεολογικών έργων του Μέσου Βασιλείου ως αρχέγονος θεός, δημιουργός και θεός της ζωής.
Αποκαλώ αυτή την διαδικασία «προσθετική» διότι έχω την εντύπωση ότι αυτή η νέα αντίληψη του υπέρτατου όντος είναι πρωτίστως αποτέλεσμα συγκέντρωσης και παράθεσης.
Όλες οι ιδιότητες του ανώτατου όντος –προΰπαρξη, Δημιουργός, συντηρητής- συνδυάστηκαν και ενώθηκαν η μια με την άλλη μέσω απλών, αλλά καλά εναρμονισμένων παραθέσεων της διαδοχής των ιδιοτήτων Άμμωνος και Ρα.
Μέσο Βασίλειο: 2000-1800 π.Χ.
Παραθέτω και το αγγλικό κείμενο:
The pure Amun aspect of the city god and the pure Re aspect of the sun god are connected by the concept of the supreme being who had already emerged in the theological fragments of the Middle Kingdom in his aspect of primeval god, creator god, and god of life.
I call the process “additive,” for I have the impression that this new concept of a supreme being was arrived at primarily by accumulation and juxtaposition. All aspects of divine unity – preexistence, creator, sustainer- were combined and connected with one another by means of simple but well-ordered juxtapositions of sequences of predicates of Amun and Re.
Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι πατρίδα του Μονοθεϊσμού είναι η Αίγυπτος.
(Για τον Assmann ο όρος ba δεν σημαίνει απλά και ξεκάθαρα ψυχή! «Ba is an enigmatic concept. It designates as much the visible manifestation of a hidden power as the hidden power behind its visible manifestations.” Πρόσεξε τον χαρακτηρισμό visible. Πάντως όπως διαπιστώνεις η γλώσσα είναι πολύ ομιχλώδης και ο σκοπός που εξυπηρετεί, ίσως ακούσια, είναι να αποφύγει να πει: «Δεν γνωρίζουμε την ακριβή έννοια της λέξης ba”)
Αν έχεις διάθεση εσύ, ή κάποιος άλλος, να συνεχίσουμε, δεν θα χρειαστεί παρά να αναλύσουμε την ταυτότητα του περίφημου θεού Σηθ για να καταλάβουμε τι είναι γραμμένο στην Βίβλο των Νεκρών.
Καλό σου βράδυ!